GÜMRÜK KANUNU
Kanun No: 4458
Kabulü: 27.10.1999
Resmi Gazete No. 23866
Resmi Gazete Tarihi: 4.11.1999 (Güncellenme Tarihi : 01.01.2010)
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Temel Tanımlar
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, Türkiye Cumhuriyeti GümrükBölgesine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanacak gümrükkurallarını belirlemektir.
Madde 2 - Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi, TürkiyeCumhuriyeti topraklarını kapsar. Türkiye kara suları, iç suları ve hava sahasıgümrük bölgesine dahildir.
Bu Kanunda geçen Türkiye Gümrük Bölgesi ve Gümrük Bölgesikavramları Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesini ifade eder.
Madde 3 - Bu Kanunda geçen;
1. "Müsteşarlık" deyimi, Gümrük Müsteşarlığını;
2. a) "Gümrük idaresi veya idareleri" deyimi, gümrükmevzuatında belirtilen işlemlerin kısmen veya tamamen yerine getirildiği merkezveya taşra teşkilatındaki hiyerarşik yönetim birimlerinin tamamını;
b) "Giriş gümrük idaresi" deyimi, eşyanın TürkiyeGümrük Bölgesine getirildiği ve risk analizine dayalı giriş kontrolüne tabitutularak geciktirilmeksizin sevk işlemlerinin yapıldığı gümrük idaresini;
c) "İthalat gümrük idaresi" deyimi, Türkiye GümrükBölgesine getirilen eşyanın risk analizine dayalı kontrolleri de dahil olmaküzere gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulmasına ilişkinişlemlerinin yerine getirildiği gümrük idaresini;
d) "İhracat gümrük idaresi" deyimi, Türkiye GümrükBölgesini terk edecek eşyanın risk analizine dayalı kontrolleri de dahil olmaküzere gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulmasına ilişkinişlemlerinin yerine getirildiği gümrük idaresini;
e) "Çıkış gümrük idaresi" deyimi, eşyanın TürkiyeGümrük Bölgesini terk etmeden önce sunulmasının gerekli olduğu ve çıkışişlemlerinin tamamlanması ile ilgili gümrük kontrolleri ve risk analizinedayalı kontrollere tabi tutulduğu gümrük idaresini;
3. "Kişi" deyimi, gerçek ve tüzel kişiler ile hukukentüzel kişilik statüsüne sahip olmamakla birlikte yürürlükteki mevzuat uyarıncahukuki tasarruflar yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklığını;
4. "Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinde yerleşikkişi" deyimi,
a) Bu bölgede yerleşim yeri olan bütün gerçek kişileri;
b) Bu bölgede kayıtlı işyeri, kanuni iş merkezi veya şubesibulunan bütün tüzel kişi veya kişiler ortaklığını;
5. "Karar" deyimi, bağlayıcı tarife ve menşe bilgileride dahil olmak üzere, gümrük idaresinin, gümrük mevzuatı ile ilgili olarakbelirli bir konuda bir veya daha fazla kişi üzerinde hukuki sonuç doğuracakidari tasarrufunu;
6. a) "Serbest dolaşımda bulunan eşya" deyimi, 18 incimadde hükümlerine göre tümüyle Türkiye Gümrük Bölgesinde elde edilen vebünyesinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veya topraklardan ithal edilengirdileri bulundurmayan veya şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulaneşyadan elde edilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel ekonomik değertaşımadığı tespit edilen veya Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki ülke veyatopraklardan serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak ithal edilen veyaTürkiye Gümrük Bölgesinde, yukarıda belirtilen eşyadan ayrı ayrı veya birlikteelde edilen veya üretilen eşyayı;
b) "Serbest dolaşımda bulunmayan eşya" deyimi, serbestdolaşımda bulunan eşya dışında kalan eşya ile transit hükümleri saklı kalmaküzere Türkiye Gümrük Bölgesini fiilen terk eden eşyayı;
7. "Gümrük statüsü" deyimi, eşyanın Türkiye GümrükBölgesinde serbest dolaşıma girmiş olup olmadığı yönünden durumunu;
8. a) "Gümrük vergileri" deyimi, ilgili mevzuatuyarınca eşyaya uygulanan ithalat vergilerinin ya da ihracat vergilerinintümünü;
b) "Gümrük yükümlülüğü" deyimi, yükümlünün gümrükvergilerini ödemesi zorunluluğunu;
9. "İthalat vergileri" deyimi,
a) Eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisi ile diğer eş etkilivergiler ve mali yükleri,
b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu eldeedilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ithalattaalınacak vergileri ve diğer mali yükleri;
10. "İhracat vergileri" deyimi,
a) Eşyanın ihracatında ödenecek gümrük vergisi ile diğer eşetkili vergiler ve mali yükleri,
b) Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu eldeedilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde ihracattaalınacak vergileri ve diğer mali yükleri;
11. "Yükümlü" deyimi, gümrük yükümlülüğünü yerinegetirmekle sorumlu bütün kişileri;
12. "Gümrük gözetimi" deyimi, gümrük mevzuatına vegereken hallerde gümrük gözetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hükümlereuyulmasını sağlamak üzere gümrük idareleri tarafından genel olarak uygulananişlemleri;
13. "Gümrük kontrolü" deyimi, Türkiye Gümrük Bölgesiile diğer ülkeler arasında taşınan eşyanın giriş, çıkış, transit, nakil venihai kullanımını ve serbest dolaşımda bulunmayan eşyanın durumunu düzenleyengümrük mevzuatı ve diğer mevzuatın doğru uygulanmasını sağlamak için gümrükidareleri tarafından yürütülen; eşyanın muayenesi, beyanname verileri ileelektronik veya yazılı belgelerin varlığının ve gerçekliğinin doğrulanması,işletmelerin hesap ve diğer kayıtlarının incelenmesi, taşıma araçlarınınkontrolü, bagajların ve kişilerin yanlarında ya da üstlerinde taşıdıkları diğereşyanın kontrolü ile resmi araştırmalar ve diğer benzeri uygulamaları;
14. "Eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanımatabi tutulması" deyimi, eşyanın,
a) Bir gümrük rejimine tabi tutulmasını,
b) Bir serbest bölgeye girmesini,
c) Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracını,
d) İmhasını,
e) Gümrüğe terk edilmesini;
15. "Gümrük rejimi" deyimi,
a) Serbest dolaşıma giriş rejimini,
b) Transit rejimini,
c) Gümrük antrepo rejimini,
d) Dahilde işleme rejimini,
e) Gümrük kontrolü altında işleme rejimini,
f) Geçici ithalat rejimini,
g) Hariçte işleme rejimini,
h) İhracat rejimini;
16. "Gümrük beyanı" deyimi, belirlenen usul ve esaslarçerçevesinde eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması talebindebulunulmasını;
17. "Beyan sahibi" deyimi, kendi adına beyanda bulunankişiyi veya adına beyanda bulunulan kişiyi;
18. "Eşyanın gümrüğe sunulması" deyimi, eşyanın gümrükidaresine ya da gümrükçe tayin edilen veya uygun görülen herhangi bir yere getirilmesiüzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gümrük idarelerine yapılanbildirimi;
19. "Eşyanın teslimi" deyimi, eşyanın tabi tutulduğugümrük rejimi ile öngörülen amaçlar doğrultusunda gümrük idareleri tarafındanilgilisine teslimini;
20. a) "Rejim hak sahibi" deyimi, kendi adına vehesabına gümrük beyanını yapan veya hesabına gümrük beyanı yapılan kişi veya bukişilere ait bir gümrük rejimi ile ilgili hakların ve yükümlülüklerindevredildiği kişiyi;
b) "Asıl sorumlu" deyimi, transit rejiminde rejim haksahibini;
21. "İzin hak sahibi" deyimi, kendisine bir izinverilen kişiyi;
22. "Elleçleme" deyimi, gümrük gözetimi altındakieşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi,büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri,havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemleri;
23. "Eşya" deyimi, her türlü madde, ürün ve değeri;
24. "Risk" deyimi, Türkiye Gümrük Bölgesi ve diğerülkeler arasında taşınan eşyanın giriş, çıkış, transit, nakil ve nihaikullanımına ve serbest dolaşımda bulunmayan eşyaya ilişkin olarak,
a) Ulusal ya da uluslararası düzeyde alınmış önlemlerin doğrubir şekilde uygulanmasını engelleyen,
b) Ülkenin mali çıkarlarını tehlikeye düşüren,
c) Ülkenin güvenlik ve emniyetine, kamu güvenliği ve kamusağlığına, çevreye veya tüketicilere yönelik tehdit oluşturan,
bir olayın ortaya çıkma ihtimalini;
25. "Risk yönetimi" deyimi, riskin sistematik olaraktanımlanması ve riskin en aza indirilmesi için gerekli olan tüm önlemlerinuygulanması amacıyla ulusal ve uluslararası kaynak ve stratejilere dayanılarakveri ve bilgi toplanmasını, risk analizi ve değerlendirilmesini, alınacakönlemlerin belirlenmesini ve uygulanmasını, bu sürecin işleyiş ve sonuçlarınındüzenli olarak izlenmesi ve gözden geçirilmesini;
İfade eder.
Madde 4 - Gümrük idareleriyle muhatap olan kişiler buKanun ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan tüzük, kararname ve yönetmelikhükümlerine uymak; gümrük idarelerinin gerek bu Kanunda gerek diğer kanun, tüzükve kararnamelerde yazılı hükümlere göre yapacağı gözetim ve kontrollere tabiolmak; bu idarelerin kendi adına veya başka idareler nam veya hesabına tahsiledeceği her tür vergi, resim, harç ve ücretleri ödemek veya bunları teminatabağlamak; kanun, tüzük, kararname ve yönetmelik hükümlerinin uymayı zorunlukıldığı her tür işlemleri yerine getirmekle sorumludurlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Gümrük Mevzuatı Çerçevesinde Kişilerin Hak veYükümlülüklerine İlişkin Çeşitli Hükümler
BİRİNCİ AYIRIM
Temsil Hakkı ve Yetkilendirilmiş Yükümlü
Madde 5 - Bütün kişiler, gümrük mevzuatı ile öngörülentasarrufları ve işlemleri gerçekleştirmek üzere gümrük idarelerindeki işleriiçin bir temsilci tayin edebilirler.
Transit taşımacılık yapan veya arızi olarak beyanda bulunankişiler hariç olmak üzere, temsilci Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik bulunankişilerdir.
Temsil, doğrudan veya dolaylı olabilir. Temsilci, doğrudantemsil durumunda başkasının adına ve hesabına hareket eder. Dolaylı temsildurumunda ise kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket eder. Temsilci,temsil edilen kişi namına hareket ettiğini beyan etmek, temsilin doğrudan veyadolaylı olduğunu belirtmek ve sahip olduğu temsil yetki belgesini gümrükidarelerine ibraz etmek zorundadır.
Bir başka kişi adına veya hesabına hareket ettiğini beyanetmeyen ya da bir temsil yetkisine sahip olmadığı halde, başka bir kişi adınaya da hesabına hareket ettiğini beyan eden kişi, kendi adına ve kendi hesabınahareket ediyor sayılır.
225 inci maddenin 1 inci fıkrasında belirtilen kişiler gümrükidarelerinde dolaylı temsilci olarak iş takip edebilirler.
MADDE 5/A – 1. Müsteşarlık, gerektiğinde ilgili kurum vekuruluşların görüşlerini de almak suretiyle Türkiye Gümrük Bölgesinde ekonomikfaaliyette bulunan yerleşik kişilere ikinci fıkrada yer alan şartlarıtaşımaları halinde yetkilendirilmiş yükümlü statüsü tanır. Yetkilendirilmişyükümlüler, kolaylaştırılmış emniyet ve güvenlikle ilgili gümrükkontrollerinden veya gümrük mevzuatının öngördüğü basitleştirilmişuygulamalardan faydalanır.
2. Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün tanınması için gerekenşartlar aşağıda belirtilmiştir.
a) 4 üncü maddede belirtilen sorumlulukların yerinegetirilmesinde ciddi ihlallerde bulunmamak,
b) Gümrük kontrollerinin doğru biçimde yapılabilmesine imkan verenticari kayıtları düzenli bir şekilde tutma yeterliliğine sahip bulunmak,
c) Müsteşarlıkça gerek görülen hallerde, mali yeterliliğe sahipolduğunu kanıtlamak,
d) Uygun emniyet ve güvenlik standartlarına sahip bulunmak.
3. İkinci fıkrada belirtilen şartlar ile aşağıdaki hususlarailişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir:
a) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün verilmesi,
b) Basitleştirmelerden faydalanma izninin verilmesi,
c) Bu statü ve izinlerin hangi gümrük idarelerince verileceğininbelirlenmesi,
d) Risk yönetimi düzenlemeleri dikkate alınarak, emniyet vegüvenliğe ilişkin gümrük kontrollerinde tanınacak kolaylıkların türü vekapsamının belirlenmesi,
e) İlgili kurum ve kuruluşlardan gerektiğinde görüş alınması vebilgi talebinde bulunulması,
f) Yetkilendirilmiş yükümlü statüsünün geçici olarak gerialınması veya iptali.
İKİNCİ AYIRIM
Gümrük Mevzuatının Uygulanmasına İlişkinKararlar
Madde 6 - 1. Gümrük idarelerinin gümrük mevzuatınınuygulanmasına ilişkin bir karar vermesini talep eden her kişi, kararınverilebilmesi için gerekli bütün bilgi ve belgeleri söz konusu idarelere ibrazetmek zorundadır.
2. Karar alınması talebinin yazılı olarak yapılması gerekir.
Gümrük idareleri, söz konusu talebe ilişkin başvurununkendilerine ulaştığı tarihten itibaren otuz gün içinde karar alırlar. Verilenkararlar başvuru sahibine yazılı olarak tebliğ edilir.
Ancak, gümrük idareleri tarafından bu süreye uyulması mümkündeğilse, belirtilen süre aşılabilir. Bu durumda, söz konusu idareler, yukarıdabelirlenen sürenin dolmasından önce başvuru sahibine süre aşımını haklı kılangerekçeler ile talep hakkında karar vermek için gerekli gördükleri ek süreyi debelirterek bilgi verirler.
3. Gümrük idareleri tarafından gerek başvuruların reddine vegerekse muhatabı kişinin aleyhine olarak verilen yazılı kararlar, OnikinciKısımda belirtilen şekilde itiraz yolu açık olmak üzere gerekçeli olarak alınırve bu hususlar kararda belirtilir.
4. Alınan kararlar gümrük idareleri tarafından derhal uygulanır.
Madde 7 - 1. Gümrük idaresinin ilgilinin lehine olankararları aşağıdaki hallerin bir arada bulunması durumunda iptal edilir.
a) Kararın yanlış veya eksik bilgilere dayanılarak verilmesihalinde,
b) Başvuru sahibinin bu yanlışlık veya eksikliği bilmesi veyabilmesi gerektiği hallerde,
c) Kararın doğru veya tam bilgilere dayanılarak verilmesininmümkün olmamasının tespiti halinde,
2. Aşağıdaki hallerde ise ilgilinin lehine olan karardeğiştirilir veya iptal edilebilir.
a) Karara esas teşkil eden bir veya birden fazla koşulungerçekleşmemiş veya gerçekleşemez olması,
b) Lehine olan bir kararda öngörülen bir yükümlülüğe ilgilininuymaması halinde.
3. Kararın iptali, muhatabına tebliğ edilir.
4. 1 inci fıkra hükümlerine göre kararın iptal işlemi iptalkararının verildiği tarihten, 2 nci fıkra hükümlerine göre verilen iptal veyadeğiştirme kararı tebliğ tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
Bununla birlikte, karar muhatabının yasal çıkarlarınıngerektirdiği istisnai hallerde, kararın iptalinin veya değiştirilmesininyürürlük tarihi yönetmelikle belirlenen koşullar altında ertelenebilir.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Bilgi
Madde 8 - 1. Kişiler gümrük idarelerinden gümrükmevzuatının uygulanması hakkında bilgi talep edebilirler.
2. Bilgiler, talep edene ücretsiz olarak verilir. Bununlabirlikte, özellikle eşyanın kimyevi tahlili veya ekspertizi ya da talep edenegeri gönderilmesi nedeniyle gümrük idarelerince yapılan masraflar, taleptebulunan tarafından karşılanır.
Madde 9 - 1. Yazılı talep üzerine Müsteşarlık veyayetkilendirdiği gümrük idaresi tarafından bağlayıcı tarife veya bağlayıcı menşebilgileri verilir.
2. Bağlayıcı tarife veya bağlayıcı menşe bilgisi, gümrükidarelerini, hak sahibine karşı sadece eşyanın tarife pozisyonu konusunda veyaeşyanın menşeinin tespiti konusunda ve yalnızca bilginin verildiği tarihtensonra tamamlanacak gümrük işlemlerine konu olan eşya için bağlar.
Bağlayıcı menşe bilgisinin verilmesinde, 17 ila 22 ncimaddelerde yer alan eşyanın menşeinin belirlenmesine ilişkin hükümler esasalınır.
3. Bilgi alan kişi;
a) Bağlayıcı tarife bilgisi için, beyan edilecek eşya ileverilen bilgide tanımlanan eşya arasında her bakımdan uygunluk bulunduğunu,
b) Bağlayıcı menşe bilgisi için, beyan edilecek eşya ve menşekazanımı gerektiren durumu ile verilen bilgide tanımlanan eşya ve menşe kazanımıgerektiren durumunun her bakımdan uygun bulunduğunu,
Kanıtlamak zorundadır.
4. Bağlayıcı tarife bilgisi veriliş tarihinden itibaren altıyıl; bağlayıcı menşe bilgisi veriliş tarihinden itibaren üç yıl geçerlidir.Talep edenin verdiği yanlış veya eksik bilgiye dayanan bağlayıcı bilgi iptaledilir.
5. Bağlayıcı tarife bilgisi aşağıdaki durumlarda geçerliliğinikaybeder:
a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinde değişiklik yapılması ve verilenbilginin söz konusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması,
b) Dünya Gümrük Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuznomanklatür, izahname, tarife pozisyonlarına ilişkin kararlarındaki birdeğişikliğe uymaması,
c) Bağlayıcı tarife bilgisinin iptal edildiğinin veyadeğiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi,
Bu fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hallerde bağlayıcıtarife bilgisinin geçerliliğini kaybetme tarihi, söz konusu değişikliklerinResmi Gazetede yayımı tarihidir.
6. Bağlayıcı menşe bilgisi aşağıdaki durumlarda geçerliliğinikaybeder:
a) Menşe kurallarında bir mevzuat düzenlemesi veya biruluslararası anlaşma gereğince değişiklik yapılması ve verilen bilginin sözkonusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması,
b) Dünya Ticaret Örgütünün uymakla yükümlü bulunduğumuz MenşeKuralları Anlaşmasına ve bu anlaşmaya ilişkin izahname ve kararlardaki birdeğişikliğe uymaması,
c) Bağlayıcı menşe bilgisinin iptal edildiğinin veyadeğiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi.
Bu fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen hallerde bağlayıcımenşe bilgisinin geçerliliğini kaybetme tarihi, söz konusu değişikliklerinResmi Gazetede yayımı tarihidir.
7. 5 ve 6 ncı fıkra hükümleri uyarınca geçerliliğini kaybedenbağlayıcı tarife veya menşe bilgisinin hak sahibi, söz konusu bağlayıcı bilgiyedayanarak ve bu bilginin geçerliliğini kaybetmesinden önce, ilgili eşyanınalımı veya satımı üstüne bağlayıcı sözleşmeler yaptığı takdirde, geçerliliğinikaybeden tarife veya menşe bilgisini, söz konusu yayımın ya da tebligatınyapıldığı tarihten itibaren altı aylık bir süre boyunca kullanabilir. Ancak,gümrük işlemleri sırasında söz konusu ürünler için bir ithalat, ihracat ya daön izin belgesinin gümrüğe verilmesi halinde, bu belgenin geçerlilik süresiesas alınır.
Bu fıkra hükümlerine istisna getirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
8. Bağlayıcı tarife veya menşe bilgisine ilişkin 7 nci fıkrahükümleri ancak aşağıdaki amaçlarla kullanılabilir.
a) İthalat ya da ihracat vergilerinin belirlenmesi,
b) Tarım politikası kapsamında ihracat vergi iadeleri ileithalata ya da ihracata verilen diğer bütün ödemelerin hesaplanması,
c) Belgelerin, söz konusu tarife veya menşe bilgisine istinadenverilmiş olması koşuluyla, eşyaya ait gümrük beyannamesinin tescili için gümrükişlemlerinin yürütülmesi sırasında verilen ithalat, ihracat ya da ön izinbelgesinin kullanımı.
DÖRDÜNCÜ AYIRIM
Diğer Hükümler
MADDE 10 – 1. a) Bu Kanunda ve bu Kanuna dayanılarakçıkarılan mevzuatta yer alan; izin süreleri, teminat uygulamaları, gümrükvergilerinden muafiyet ve istisna uygulamaları ile beyanın düzeltilmesineilişkin ortaya çıkan sorunları ve tereddütleri incelemek suretiyle gidermeyeMüsteşarlığın önerisi ile bağlı bulunduğu Bakan yetkilidir.
b) Tabii afetler, tehlikeli ve salgın hastalıklar, büyükyangınlar, radyasyon ve hava kirliliği gibi önemli nitelikteki kimyasal veteknolojik olaylar ile büyük nüfus hareketleri gibi kriz hallerinde krizbölgelerinde kullanılmak üzere yurt dışından gelecek araç, gereç, makine,teçhizat ve benzeri malzemelerin, giriş kayıtları tutulmak ve gümrük ile ilgilimevzuat gereğince yerine getirilmesi gereken işlemler sonradan yapılmak üzere,yurda girişine izin vermeye; bu şekilde yurda giren her türlü araç, gereç,makine ve teçhizatın tekrar yurt dışına çıkarılmalarına veya ihtiyaçlara vegünün şartlarına uygun olarak serbest dolaşıma girişine karar vermeyeMüsteşarlığın bağlı olduğu Bakan yetkilidir.
c) Müsteşarlık, gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması içingerekli gördüğü bütün önlemleri alır. Bu çerçevede, eşyanın gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanıma tabi tutulmasına ilişkin gerekli gördüğü bir kısımtespit işlemlerinin, belirleyeceği niteliklere sahip gümrük müşavirleri eliyleyürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemeye yetkilidir.
2. Gümrük mevzuatının öngördüğü uygulamaların, hangi hallerde vehangi koşullar altında basitleştirileceğine ilişkin usul ve esaslaryönetmelikle belirlenir.
MADDE 10/A – 1. Gümrük idareleri, mevzuatın belirlediğişartlar çerçevesinde, Türkiye Gümrük Bölgesi ile diğer ülkeler arasında taşınaneşyanın giriş, çıkış, transit, aktarma ve nihai kullanımını ve serbestdolaşımda bulunmayan eşyanın durumunu düzenleyen gümrük mevzuatı ve diğermevzuatın doğru uygulanmasını sağlamak için gerekli görülen gümrükkontrollerini yerine getirir. Uluslararası bir anlaşmanın öngörmesi halinde,mevzuatın doğru bir şekilde uygulanmasına yönelik gümrük kontrolleri başka birülkede de yürütülebilir.
2. Ani ve rastgele yapılanlar dışındaki gümrük kontrolleri;risklerin tespiti ve risk derecesinin ölçülmesi ile ulusal ve gerekli görüldüğütakdirde uluslararası düzeyde riskleri değerlendirerek gerekli önlemlerioluşturmak amacıyla bilgisayarlı veri işleme tekniklerini kullanan risk analiziesas alınarak yapılır.
3. Müsteşarlık, risk yönetimi çerçevesini oluşturur ve riskkriterleri ile öncelikli kontrol alanlarını belirler. Bu amaçla, riskkriterlerinin tespitine yönelik olarak gümrük işlemleri, gümrük kabahatleri vekaçakçılık fiillerine ilişkin verileri toplamaya, saklamaya ve işlemeyeyetkilidir. Verilerin toplanması, saklanması ve işlenmesine ilişkin usul veesaslar yönetmelikle belirlenir.
4. Gümrük idareleri dışındaki yetkili kurumlar tarafından gerçekleştirilecekkontroller, 21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 19uncu maddesi hükümleri saklı kalmak kaydıyla gümrük idarelerininkoordinasyonunda ve mümkün olduğu ölçüde aynı yer ve zamanda yapılır.
5. Bu maddede öngörülen kontroller kapsamında, gümrük idareleriile diğer yetkili kurumlar, Türkiye Gümrük Bölgesi ile diğer ülkeler arasındataşınan eşyanın giriş, çıkış, transit, aktarma ve nihai kullanımı ile serbestdolaşımda bulunmayan eşyanın durumu ile ilgili alınan bilgileri riskin en azdüzeye indirilebilmesi için kendi aralarında paylaşabilirler.
6. 12 nci madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gizlibilgilerin diğer ülkelerin gümrük idarelerine ve güvenlik güçleri gibi diğerkurumlarına iletilmesine sadece uluslararası bir anlaşma çerçevesinde izinverilebilir.
Madde 11 - Gümrük işlemleriyle doğrudan veya dolaylıolarak ilgili bulunan kişiler, Gümrük Müsteşarlığının veya gümrük idarelerinintalebi üzerine gümrük işlemleri ile sınırlı olmak kaydıyla belirlenen süreleriçinde gerekli bütün belge ve bilgileri vermek ve her türlü yardımı sağlamaklayükümlüdür.
Kendilerinden bu konularda bilgi istenilen kişiler, özelkanunlarda yazılı gizlilik hükümlerini ileri sürerek bilgi vermektenkaçınamazlar.
Madde 12 - 1. Gümrük idareleri ve diğer yetkilikurumlar gizli nitelikteki veya gizlilik esasına göre elde edilen bütünbilgileri saklamak zorundadır. Bu bilgileri veren kişinin veya makamın açıkizni olmaksızın söz konusu bilgiler açıklanamaz. Şu kadar ki, gümrük idareleriverilerin korunmasına ilişkin yasal hükümler veya yargı kararlarının gereğiolarak söz konusu bilgileri ilgili mercilere verirler.
2. Gümrük işlemleri nedeniyle elde edilen gizli niteliktekibilgilerin toplanması, kullanılması, saklanması, saklanma süresi ve üçüncükişilere verilmesine ilişkin hükümler yönetmelikle belirlenir.
Madde 13 - İlgili kişiler, 11 inci maddede belirtilenbelge ve bilgileri gümrük kontrolü amacıyla beş yıl süre ile saklamakzorundadırlar.
Belge saklama süresi;
a) (b) bendinde öngörülen haller dışında, serbest dolaşımagirmek veya ihraç edilmek üzere beyan edilen eşya ile ilgili olarak, serbestdolaşıma giriş veya ihracat beyanlarına ilişkin belgelerin tescil edildiğiyılın;
b) Nihai kullanımları nedeniyle indirimli veya sıfır ithalatvergisi ile Türkiye`de serbest dolaşıma giren eşya için, gümrük gözetimine tabiolmalarının sona erdiği yılın;
c) Başka bir gümrük rejimine tabi tutulan eşya için, söz konusugümrük rejiminin sona erdiği yılın;
d) Serbest bölgeye konulan eşya için, buralardan çıktıklarıyılın;
Sonundan itibaren işlemeye başlar.
Madde 14 - 1. Bu Kanunda belirtilen süreler, tarih veyavadeler, aksine özel bir hüküm bulunmadıkça uzatılamaz veya ertelenemez. Süre,tarih veya vadelerin bitim tarihinin resmi tatil gününe rastlaması halinde, busüreler ilk işgününün resmi çalışma saatleri sonunda biter.
2. Süre hafta veya ay olarak belli edilmiş ise; başladığı güneson hafta veya ayda tekabül eden günün mesai saati bitiminde sona erer. Süreninbittiği ayda tekabül eden bir gün yoksa süre o ayın son gününün mesai saatibitiminde sona erer.
3. Bu Kanuna göre gümrük idaresine yapılacak yazılı başvurularposta ile taahhütlü olarak gönderilebilir. Bu takdirde başvurunun postayaverildiği tarih gümrük idaresine verilme tarihi yerine geçer.
İKİNCİ KISIM
Gümrük Vergileri ile Eşya Ticareti KonusundaÖngörülen Diğer Önlemlerin Uygulanmasına İlişkin Unsurlar
BİRİNCİ BÖLÜM
Gümrük Tarifesi ve Eşyanın TarifePozisyonlarına Ayrılması
Madde 15 - 1. Gümrük vergileri, gümrük yükümlülüğününbaşladığı tarihte yürürlükte olan gümrük tarifesine göre hesaplanır.
2. Eşya ticaretine ilişkin özel hükümlerle belirlenmiş diğerönlemler, gerektiği takdirde, söz konusu eşyanın tarife pozisyonuna göreuygulanır.
3. Gümrük Tarifesi:
a) Bakanlar Kurulunca kabul edilen Türk Gümrük Tarife Cetvelini,
b) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarife Cetveline dayanan veyabu cetvele alt açılımlar ekleyen ve eşya ticaretine ilişkin tarife önlemlerininuygulanması için tespit edilen diğer cetvelleri,
c) Türk Gümrük Tarifesinin kapsadığı eşyaya uygulanacak;
- Gümrük vergi oranlarını,
- Tarım politikası veya tarım ürünlerinin işlenmesi sonucu eldeedilen bazı ürünlere uygulanan özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalatvergilerini,
d) Türkiye`nin bazı ülkeler veya ülke grupları ile yaptığıtercihli bir tarife uygulaması gerektiren anlaşmalarda yer alan tercihli tarifeuygulamalarını,
e) Türkiye tarafından tek taraflı olarak bazı ülkeler, ülkegrupları veya toprak parçaları için tanınan tercihli tarife uygulamalarını,
f) İthalat vergilerinde, bazı eşyaya şartlı olarak uygulanacakmuafiyet veya indirim uygulamalarını,
g) Yukarıdakilerin dışında kalan diğer tarife uygulamalarını,
Kapsar.
4. Sabit oranlı vergilendirmeye ilişkin hükümler saklı kalmaküzere, 3 üncü fıkranın (d), (e) ve (f) bentlerinde belirtilen koşulları taşıyaneşyanın ithalinde, beyan sahibi (c) bendinde belirtilen tarife yerine (d), (e)ve (f) bentleri hükümlerinin uygulanmasını isteyebilir. Gerekli koşullarınyerine getirilmesi halinde, söz konusu talep gümrük işlemlerinin tamamlanmasındanveya eşyanın tesliminden sonra da yapılabilir.
5. Bu maddenin 3 ncü fıkrasının (d), (e) ve (f) bentlerindebelirtilen belirli bir ithalat hacmi ile sınırlandırılmış tarife uygulamaları;
a) Tarife kotalarının söz konusu olduğu durumlarda, tespitedilen ithalat hacmi sınırına ulaşıldığında,
b) Tarife tavanlarının söz konusu olduğu durumlarda ise BakanlarKurulu Kararı ile,
Sona erer.
6. Eşyanın tarife pozisyonunun belirlenmesi deyiminden,yürürlükteki hükümlere uygun olarak, söz konusu eşyanın girdiği;
a) Türk Gümrük Tarife Cetvelinin veya 3 üncü fıkranın (b)bendinde öngörülen diğer cetvelin alt açılımlarının,
b) Tamamen veya kısmen Türk Gümrük Tarifesine dayanan ya da butarife cetveline alt açılımlar ekleyen ve özel alanlara ait eşya ticaretineilişkin tarife dışı önlemlerin uygulanması amacıyla Bakanlar Kurulu Kararı ileoluşturulan bir diğer cetvelin alt açılımlarının,
belirlenmesi anlaşılır.
7. Gümrük Tarife Cetveli, izahnamesi ve eşya fihristi,Müsteşarlıkça hazırlanır ve Resmi Gazetede yayımlanır. Bu şekilde yayımlananmetinler idari ve kazai uygulamalarda esas tutulur.
Madde 16 - 1. Mahiyeti ve nihai kullanım şekli gerekçesiyle,bazı eşyanın yararlanabileceği tercihli tarife uygulaması, Bakanlar Kuruluncabelirlenen şartlara tabidir.
Bir izin gerektiğinde 80 ve 81 inci madde hükümleri uygulanır.
2. 1 inci fıkrada sözü edilen tercihli tarife uygulamasıifadesi, tarife kotaları kapsamında olsa dahi, ithalat vergilerinde bir indirimveya şartlı muafiyet uygulaması anlamına gelir.
İKİNCİ BÖLÜM
Eşyanın Menşei
BİRİNCİ AYIRIM
Eşyanın Tercihli Olmayan Menşei
Madde 17 - Eşyanın tercihli olmayan menşei;
a) 15 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (d) ve (e) bentlerindeöngörülen uygulamalar hariç olmak üzere, Türk Gümrük Tarifesinin uygulanması,
b) Eşya ticaretine ilişkin tarife önlemleri dışında, BakanlarKurulu Kararı ile oluşturulan önlemlerin uygulanması,
c) Menşe şahadetnamelerinin hazırlanması ve verilmesi,
Amaçları ile bu Kanunun 18 ila 21 inci maddelerindeki hükümlerçerçevesinde belirlenir.
Madde 18 - 1.Tümüyle bir ülkede elde edilen veyaüretilen eşya, o ülke menşelidir.
2. Tümüyle bir ülkede elde edilen veya üretilen eşyaifadesinden;
a) O ülkede çıkartılan madencilik ürünleri,
b) O ülkede toplanan bitkisel ürünler,
c) O ülkede doğan ve yetiştirilen canlı hayvanlar,
d) O ülkede yetiştirilen canlı hayvanlardan elde edilen ürünler,
e) O ülkede tutulan ve avlanan balıkçılık ve avcılık ürünleri,
f) O ülkede kayıtlı veya tescilli olup, o ülkenin bandırasınıtaşıyan araçlar tarafından herhangi bir ülkenin kara suları dışındakidenizlerden çıkartılan av ürünleri ve diğer deniz ürünleri,
g) Söz konusu ülkede kayıtlı ya da tescilli olan ve ülkeninbandırasını taşıyan, fabrika gemilerde (f) bendinde öngörülen ürünlerden eldeedilen eşya,
h) O ülkenin kara suları dışındaki denizlerin dibinden ya dadeniz dibindeki toprağın altından münhasır işletme hakkına sahip olarak o ülketarafından çıkartılan ürünler,
ı) Sadece hammadde elde etmek için o ülkede toplanan, imalatişlemlerinden veya kullanım kalıntılarından elde edilen atık ve artıklar,
j) Yukarıdaki bentlerde sayılan eşyadan üretimin herhangi biraşamasında elde edilen eşya ile bunların türevlerinden elde edilen eşya,
anlaşılır.
3.2 nci fıkranın uygulanmasında ülke ifadesi o ülkenin karasularını da kapsar.
Madde 19 - Üretimi birden fazla ülkede gerçekleştirileneşyanın bir ülke menşeli sayılabilmesi için, o ülkede yeni bir ürün imaledilmesi veya imalatın önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülenen son esaslı işçilik ve eylemin o ülkede bu amaçla donatılmış işletmelerdeyapılması gerekir.
Madde 20 - Esas amacının, Türkiye tarafından belirliülkelerin eşyasına uygulanan hükümleri aşmak olduğu tespit edilen veya yapılanaraştırma sonucunda hakkında bu yönde bir kanaat oluşan bir işçilik veyaişlemle üretilmiş eşya, 19 uncu maddeye dayanılarak o ülke menşeli sayılmaz.
MADDE 21 – 1. Menşe şahadetnamesi aranacak haller ilemenşe şahadetnamelerinin şekli ve içereceği bilgilere ilişkin usul ve esaslaryönetmelikle belirlenir.
2. Menşe şahadetnamesinin ibrazına rağmen ciddi bir şüphedurumunda, ek kanıtları isteme konusunda gümrük idareleri yetkilidir.
İKİNCİ AYIRIM
Eşyanın Tercihli Menşei
Madde 22 - 15 inci maddede belirtilen tercihli tarifeuygulamalarından yararlandırılmak istenen eşyanın tercihli menşe kuralları;
a) 15 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (d) bendinde belirtilenanlaşmalar kapsamı eşya için bu anlaşmalar ile,
b) 15 inci maddenin 3 üncü fıkrasının (e) bendinde belirtilentercihli tarife uygulamalarından yararlanan eşya için Bakanlar Kurulu Kararıile,
belirlenir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eşyanın Gümrük Kıymeti
Madde 23 - Eşyanın gümrük kıymeti, Gümrük Tarifesininve eşya ticaretine ilişkin belirli konularda getirilen tarife dışıdüzenlemelerin uygulanması amacıyla, bu bölümde yer alan hükümler çerçevesindebelirlenen kıymettir.
Madde 24 - 1. İthal eşyasının gümrük kıymeti, eşyanınsatış bedelidir. Satış bedeli, Türkiye`ye ihraç amacıyla yapılan satışta 27 ve28 inci maddelere göre gerekli düzeltmelerin de yapıldığı, fiilen ödenen veyaödenecek fiyattır.
Şu kadar ki, eşyanın satış bedelinin gümrük kıymetine esasalınabilmesi, aşağıdaki koşullara bağlıdır:
a) Eşyanın alıcısı tarafından elden çıkartılması veya kullanımı;
- Türkiye Cumhuriyeti mevzuatı ve bunların yetkili kıldığımerciler tarafından konulmuş olan,
- Eşyanın tekrar satılabileceği coğrafi bölgeyi sınırlayan,
- Eşyanın kıymetini önemli bir ölçüde etkilemeyen,
kısıtlamalar dışında, hiçbir kısıtlamaya tabi olmamalıdır.
b) Satış veya fiyat, kıymeti belirlenmekte olan eşya bakımından,kıymeti tespit edilemez bir koşul veya edim konusu olmamalıdır.
c) Eşyanın alıcı tarafından tekrar satışı veya diğer herhangibir şekilde elden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hasılanın birbölümünün doğrudan veya dolaylı olarak satıcıya intikal etmesi halinde, ithaleşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatına 27 nci madde hükümlerine göreilave yapılabilmelidir.
d) Alıcı ve satıcı arasında bir ilişki bulunmamalı; ilişkininvarlığı durumunda ise, satış bedeli bu maddenin 2 nci fıkrası hükümlerine göregümrük kıymeti olarak kabul edilebilir nitelikte olmalıdır.
2. a) Yukarıdaki fıkra hükümlerini uygulayarak satış bedelininbelirlenmesinde, alıcı ile satıcı arasında bir ilişkinin varlığı, satışbedelinin reddedilmesi için tek başına yeterli bir neden oluşturmaz. Böyledurumlarda, satışa ilişkin koşullar incelenerek, bu ilişkinin fiyatıetkilemediği belirlenirse, satış bedeli kabul edilir. Gümrük idaresi, beyansahibi veya diğer kaynaklardan elde ettiği bilgilere dayanarak, söz konusuilişkinin fiyatı etkilediği kanısına varırsa, bu hususları beyan sahibineyazılı olarak bildirir. Süresi içinde verilmek şartıyla beyan sahibinin cevaphakkı saklıdır.
b) Birbirleri ile ilişkisi bulunan kişiler arasındaki birsatışta, beyan sahibi satış bedelinin aynı veya yakın bir tarihte gerçekleşenaşağıda yer alan emsal kıymetlerden birine çok yakın olduğunu ispatlarsa, busatış bedeli kabul edilerek, eşyanın kıymeti 1 inci fıkra hükümlerine görebelirlenir.
- Türkiye`ye ihraç amacıyla satılan aynı veya benzer eşyanın birbiriylehiçbir ilişkisi bulunmayan satıcılar ve alıcılar arasında satışındaki satışbedeli,
- Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının(c) bendi hükümlerine göre belirlenen gümrük kıymeti,
- Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının(d) bendi hükümlerine göre belirlenen gümrük kıymeti.
Yukarıdaki emsal kıymetlerle yapılan kıyaslama sırasında, ticaridüzeye, miktara, 27 nci maddede sayılan unsurlara ve alıcı ile satıcı arasındailişki bulunmayan satışlarda, satıcının üstlendiği, ancak satıcı ile alıcıarasında ilişki bulunan durumlarda satıcının üstlenmediği giderlere ilişkinispatlanmış farklılıklar dikkate alınır.
c) (b) bendinde sayılan kıymetler, beyan sahibinin girişimi ileve yalnız kıyaslama amacıyla kullanılır. (b) bendi hükümlerine dayanarakeşyanın satış bedelinin yerini alacak bir kıymet tespit edilemez.
3. a) Fiilen ödenen veya ödenecek fiyat, ithal eşyası içinalıcının, satıcıya veya satıcı yararına yaptığı veya yapması gereken ödemelerintoplamıdır. Bu fiyat, ithal eşyasının satış koşulu olarak, alıcının satıcıyaveya satıcının bir yükümlülüğünü karşılamak üzere üçüncü bir kişiye yaptığıveya yapacağı tüm ödemeleri kapsar. Ödemeler, para transferi şeklindeolabileceği gibi, akreditif veya ciro edilebilir bir kıymetli evrakkullanılarak ya da doğrudan veya dolaylı yapılabilir.
b) 27 nci maddeye göre yapılan ilaveler dışında, alıcınınpazarlama dahil kendi hesabına yaptığı faaliyetler, satıcı yararına veya satıcıile yapılan bir anlaşma yoluyla da olsa, satıcıya yapılan dolaylı bir ödemeolarak değerlendirilmez. Bu tür işlemlere ilişkin giderler, ithal eşyasınıngümrük kıymetinin tespiti sırasında fiilen ödenen veya ödenecek fiyata ilaveedilmez.
Madde 25 - 1. 24 üncü madde hükümlerine görebelirlenemeyen gümrük kıymeti, bu maddenin 2 nci fıkrasının (a), (b), (c) ve(d) bentlerinin sıra halinde uygulanmasıyla belirlenir. Eşyanın gümrük kıymetibir üst bent hükümlerine göre belirlenebildiği sürece bir alt bent hükümleriuygulanamaz. Ancak, beyan sahibinin yazılı talebinin gümrük idaresince uygunbulunması şartıyla (c) ve (d) bentlerinin uygulama sırası değiştirilebilir.
2. Bu madde hükümleri gereğince, gümrük kıymeti aşağıdakiyöntemlere göre belirlenir:
a) Türkiye`ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecek eşyaile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen aynı eşyanın satış bedeli,
b) Türkiye`ye ihraç amacıyla satılarak, kıymeti belirlenecekeşya ile aynı veya yakın bir tarihte ihraç edilen benzer eşyanın satış bedeli,
c) İthal eşyasının veya aynı ya da benzer eşyanın Türkiye içindesatıcılardan müstakil kişilere yapılan en büyük miktardaki satışına ait birimfiyata dayalı kıymet,
d) İthal eşyasının üretiminde kullanılan malzeme ve imalat veyadiğer imal işlemlerinin bedel veya kıymetleri ile Türkiye`ye ihraç edilmeküzere ihraç ülkesindeki üreticiler tarafından üretilen,
kıymeti belirlenecek eşya ile aynı sınıf veya cins eşyanınsatışında mutat olan kâr ve genel giderlere eşit bir tutar ve 27 nci maddenin 1inci fıkrasının (e) bendinde sayılan diğer bedel veya kıymetler toplamındanoluşan hesaplanmış kıymet.
3. 2 nci fıkranın uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslaryönetmelikle belirlenir.
Madde 26 - 1. 24 ve 25 inci madde hükümlerine görebelirlenemeyen ithal eşyasının gümrük kıymeti;
a) 1994 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nciMaddesinin Uygulanmasına İlişkin Anlaşmanın,
b) 1994 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşmasının VII nciMaddesinin,
c) Bu bölüm hükümlerinin,
Prensip ve genel hükümlerine uygun yöntemlerle ve Türkiye`demevcut veriler esas alınarak belirlenir.
2. 1 inci fıkra hükümlerine göre gümrük kıymetininbelirlenmesinde;
a) Türkiye`de üretilen eşyanın Türkiye içindeki satış fiyatı,
b) Gümrük idaresinin iki alternatif kıymetten yüksek olanınıkabul etmesini öngören bir sistem,
c) Eşyanın ihraç ülkesindeki iç piyasa fiyatı,
d) Aynı veya benzer eşyanın, 25 inci maddenin 2 nci fıkrasının(d) bendi hükümlerine göre hesaplanmış kıymeti dışındaki maliyet bedeli,
e) Türkiye`den başka bir ülkeye ihraç edilen eşyanın fiyatı,
f) Asgari gümrük kıymetleri,
g) Keyfi veya fiktif kıymetler,
Esas alınmaz.
Madde 27 - 1. 24 üncü madde hükümlerine göre gümrükkıymeti belirlenirken, ithal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecek fiyatınaaşağıdaki ilaveler yapılır:
a) Aşağıdaki unsurların eşyanın fiilen ödenen veya ödenecekfiyatına dahil edilmemiş, ancak alıcı tarafından üstlenilen bölümü;
i) Satın alma komisyonları dışındaki komisyonlar ve tellâliye,
ii) Gümrük işlemleri sırasında söz konusu eşya ile tek eşyamuamelesi gören kapların maliyeti,
iii) İşçilik ve malzeme giderleri dahil ambalaj bedeli;
b) İthal eşyasının üretiminde ve ihraç amacıyla satışındakullanılmak üzere, alıcı tarafından doğrudan veya dolaylı olarak, bedelsiz veyadüşük bedelle sağlanan, fiilen ödenen veya ödenecek fiyata dahil edilmemiş olanaşağıda sayılan mal ve hizmetlerin kıymetinden verilecek uygun miktardaki pay;
i) İthal eşyasına katılan malzeme, aksam, parça ve benzerleri,
ii) İthal eşyasının üretimi sırasında kullanılan araç, gereç,kalıp ve benzeri aletler,
iii) İthal eşyasının üretimi sırasında tüketilen maddeler,
iv) İthal eşyasının üretimi için gereken ve Türkiye dışındagerçekleştirilen mühendislik, geliştirme, sanat ve çizim çalışmaları, plan vetaslak hazırlama hizmetleri;
c) Kıymeti belirlenecek eşyanın satış koşulu gereği, alıcınındoğrudan veya dolaylı olarak ödemesi gereken, fiilen ödenen veya ödenecekfiyata dahil edilmemiş olan royalti ve lisans ücretleri;
d) İthal eşyasının tekrar satışı veya diğer herhangi bir şekildeelden çıkartılması ya da kullanımı sonucu doğan hâsılanın, doğrudan veyadolaylı olarak satıcıya intikal eden kısmı;
e) 28 inci maddenin (a) bendi hükmü saklı kalmak üzere, ithaleşyası için Türkiye`deki giriş liman veya yerine kadar yapılan nakliye vesigorta giderleri ile eşyanın giriş liman veya yerine kadar nakliyesi ileilgili olarak yapılan yükleme ve elleçleme giderleri.
2. Bu maddeye göre fiilen ödenen veya ödenecek fiyata yapılacakilaveler için nesnel ve ölçülebilir veriler esas alınır.
3. Gümrük kıymetinin belirlenmesinde, fiilen ödenen veyaödenecek fiyata bu maddede öngörülenler dışında hiçbir ilave yapılamaz.
4. Bu bölümde geçen satın alma komisyonları ifadesinden;ithalatçının temsilcisine kıymeti belirlenecek eşyanın satın alınmasındayurtdışında verdiği temsil hizmeti karşılığında ödediği ücret anlaşılır.
5. İthal eşyasının gümrük kıymetinin belirlenmesi sırasında;
a) Türkiye`de çoğaltılması hakkı için yapılan ödemeler,
b) Türkiye`ye ihraç amacıyla satışında bir satış koşulu olmamasıkaydıyla, dağıtım veya tekrar satış hakları için alıcının yaptığı ödemeler,
1 inci fıkranın (c) bendi kapsamında değerlendirilmez ve fiilenödenen veya ödenecek fiyata ilave edilmez.
Madde 28 - İthal eşyasının fiilen ödenen veya ödenecekfiyatından ayırdedilebilmeleri koşuluyla aşağıdaki giderler gümrük kıymetinedahil edilmez:
a) Eşyanın, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi ile Türkiye`ninanlaşmalarla dahil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerine giriş yerinevarışından sonra yapılan nakliye ve sigorta giderleri,
b) Sınai tesis, makina veya teçhizat gibi, ithal eşyası içinithalattan sonra yapılan inşa, kurma, montaj, bakım veya teknik yardıma ilişkingiderler,
c) ithal eşyasının satışıyla ilgili olarak bir finansmananlaşması uyarınca alıcı tarafından üstlenilen faiz giderleri;
d) İthal eşyasının Türkiye`de çoğaltılması hakkı için yapılanödemeler;
e) Satın alma komisyonları;
f) Eşyanın ithali veya satışı nedeniyle Türkiye`de ödenecekithalat vergileri.
(c) bendinde belirtilen hallerde, finansmanın satıcı veya birbaşka kişi tarafından sağlanmış olmasına bakılmaz. Ancak, finansmananlaşmasının yazılı olarak yapılmış olması ve gerektiğinde alıcının;
- Eşyanın, fiilen ödenen veya ödenecek fiyat olarak beyan edilenfiyattan satıldığını,
- Söz konusu faiz oranının, finansmanın sağlandığı ülkede o tarihtebu tür bir işlem için geçerli olan faiz oranı seviyesini aşmadığını,
Kanıtlaması şarttır.
Madde 29 - Bilgisayarlarda kullanılmak üzere, veri veyakomutlar yüklü bilgi taşıyıcılarının gümrük kıymetinin tespitine ilişkin usulve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Madde 30 - Eşyanın gümrük vergisine esas alınacakkıymetinin Türk Lirası olarak beyanı zorunludur. Fatura veya diğer belgelerdeyazılı yabancı paralar, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olanT.C. Merkez Bankası döviz satış kurları üzerinden Türk Lirasına çevrilir.
Madde 31 - 1. Bu bölüm hükümleri, gümrükçe onaylanmışbir başka işlem veya kullanıma tabi tutulduktan sonra serbest dolaşıma gireneşyanın gümrük kıymetinin belirlenmesine ilişkin özel hükümleri etkilemez.
2. 24, 25 ve 26 ncı maddelere istisna olarak, genelliklekonsinye şeklinde teslim edilen çabuk bozulabilir eşyanın gümrük kıymeti, beyansahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince basitleştirilmiş usullere görebelirlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Eşyanın Ağırlığı ve Kapları
Madde 32 - 1. Gümrük Tarifesinde ağırlık esasına görevergiye tabi eşyada, vergiye esas ağırlıklar ile bazı pozisyon ve altpozisyonların kapsamının belirlenmesine esas alınan ağırlıklar;
a) Brüt ağırlığa atıfta bulunulan hallerde, eşyanın kendiağırlığı ile tüm ambalaj maddeleri ve kapların ağırlıkları toplamı,
b) Net ağırlığa veya sadece ağırlığa atıfta bulunulan hallerde,eşyanın kendi ağırlığı,
olarak değerlendirilir.
2. Brüt ağırlığı üzerinden vergiye tabi eşya ambalajsız geldiğitakdirde, söz konusu eşya bulunduğu haldeki ağırlığı üzerinden vergiye tabitutulur.
3. Değişik vergi oranlarına ve aynı zamanda brüt ağırlıklarıüzerinden vergiye tabi eşyanın aynı ambalaj içinde gelmesi halinde, eşya, netağırlıkları üzerinden tartılır ve ambalaj ağırlığı orantılı olarak netağırlıklara ilave edilir.
4. Beyan edilen ölçü birimi ile vergilendirmeye esas alınan ölçübiriminin farklı olması halinde, bunların birbirlerine dönüştürülmesine ilişkinusul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
5. Eşyanın ambalajlarının;
a) Alışılagelen ve bilinen maddelerden olmaması veya gereğindenfarklı bir şekilde yapılması,
b) Ait oldukları eşyanın faturasında kıymetlerinin ayrıgösterilmesi ve aynı zamanda bağımsız bir ticari eşya niteliğinde olması,
c) İthalat vergilerinden kaçınma amacıyla ambalaj olarakgetirilmesi,
Hallerinde, bunlar ayrı olarak beyan edilir ve girdikleri tarifepozisyonlarına göre vergiye tabi tutulur.
Ancak, yukarıdaki gibi kendi tarifeleri üzerinden vergiye tabiambalaj maddelerinin vergi oranı, içindeki eşyanın gümrük vergi oranından düşükveya buna eşit bulunduğu takdirde, ambalaj maddelerinin gümrük vergisi eşyanıntabi bulunduğu vergi oranları üzerinden ve eşya ile birlikte hesaplanır.
6. Ağırlık üzerinden vergiye tabi eşyanın alışılagelen ambalajniteliğinde olmayan kutu, kılıf ve mahfazalarının gümrük vergi oranları,içindeki eşyanın vergi oranından daha yüksek bulunduğu takdirde, kendilerineait tarife pozisyonlarına göre vergiye tabi tutulur.
Kıymet üzerinden vergiye tabi eşyanın kutu, kılıf vemahfazaları, başlıbaşına bir ticari eşya niteliğinde olmaması ve kıymetinineşyanın kıymetine dahil bulunması şartıyla gümrük vergisine tabi tutulmaz.
7. Ağırlıkları üzerinden gümrük vergisine tabi eşyanın örneklemeyöntemiyle yapılan gümrük muayenesi sırasında;
a) Kapların yalnız bir kaçının tartılması sonucunda beyana görefazlalık saptanırsa, aynı cins ve türden eşyanın tartılmamış kaplarına da bufazlalığın ortalaması esas alınarak ilaveler yapılır. Beyan sahibi, bu şekildeyapılan işlemi kabul etmez ise gümrük idaresi tarafından bütün kaplar tartılır.
b) Tartılan kaplarda beyana göre eksiklik saptanırsa bununeşyanın doğal özelliklerinden veya hasara uğramasından veya noksangönderildiğinden veya çalınmasından ileri geldiğinin kanıtlanması halinde,ithalat vergileri bulunan miktar üzerinden hesaplanır.
Ancak, bu gibi durumlarda gümrük idaresinin veya beyan sahibininbütün kapları tarttırmak hakları saklıdır.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Taşıtların Kontrolü ve Gümrük Bölgesine Getirilen Eşya GümrükçeOnaylanmış Bir İşlem veya Kullanıma Tabi Tutulana Kadar Uygulanacak Hükümler
BİRİNCİ BÖLÜM
Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesine Giriş veÇıkışı
Madde 33 - Türkiye Gümrük Bölgesine giriş ve çıkışgümrük kapılarından yapılır. Türkiye Gümrük Bölgesinin giriş noktalarındakigümrük kapıları ile içeride bulunan gümrük kapıları arasında belirli yollarıntakip edilmesi zorunludur. Giriş ve çıkış kapıları ile bunları birbirinebağlayan yollar ve hava taşıtlarının Türkiye Gümrük Bölgesinde inebileceklerigümrük işlemi yapılan havalimanları ilgili kamu kuruluşlarının görüşlerialınarak, Müsteşarlıkça tespit edilerek Resmi Gazetede yayımlanır. Genelhizmete açık demiryolları gümrük yolu sayılır.
Madde 34 - 1. Türkiye Gümrük Bölgesine giren veya çıkantaşıtlar gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki hükümlere uygunolarak, gümrük idareleri tarafından denetlenir.
2. Karayolu ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen taşıtlarındenetlenmesi bitmeden veya ilgili gümrük idaresinin izni alınmadan söz konusutaşıtlara yük ve yolcu alınıp verilemez ve taşıt yoluna devam edemez; trenlerinvagon değiştirmek veya eklemek suretiyle tertipleri değiştirilemez.
Türkiye Gümrük Bölgesi dışından, demiryolundan başka karataşıtları ile ancak sınırdaki yetkili bir gümrük idaresine eşya getirilebilir.Sınırdaki yetkili olmayan bir gümrük idaresine gelen eşya gümrük gözetimialtında yetkili bir gümrük idaresine götürülmediği takdirde geri çevrilir.
Türkiye Gümrük Bölgesine yürütülerek getirilecek hayvanlar,sağlık kontrolü yapılabilen gümrük kapılarından girebilir.
3. a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki limanlardan gelengemiler, Gümrük Bölgesine girmelerinden itibaren beklenmeyen haller veya mücbirsebep olmadıkça ya da gümrük kontrolü gerektirmedikçe, gidecekleri limana göremutat olan rotayı değiştiremez, yolda duramaz, başka gemilerle temas edemez vegümrük idaresi bulunmayan yerlere yanaşamazlar. Gümrük memurları gemiyi, yükünüve bunlara ait gerekli tüm defter, belge ve kayıtları denetlemeye, gerektiğindeambarları ve eşya bulunan diğer yerleri mühür altına almaya yetkilidir.
Yabancı limanlardan gelip Türk limanlarına veya nehirlerinegirecek olan gemiler, gümrük denetlemesi yapılmak üzere belirli yerlerde dururveya yol keserler.
Yabancı limanlardan gelen veya Türkiye`den yabancı limanlaragiden gemilerin geliş ve gidişlerinde yönetmelikle belirlenecek süreleriçerisinde donatan veya işleten veya acentası tarafından ilgili gümrükidarelerine bilgi verilir.
Gemi adamları ve yolcuları ile gemilere girip çıkacak görevli vegörevsiz kimseler Türkiye`ye ancak yetkili gümrük idarelerinden giriş ve çıkışyapabilirler.
b) Türkiye limanları arasında düzenli sefer yapan ve acentasıbulunan gemiler serbest dolaşımda olmayan eşya alırlar veya yolda yabancılimana uğrarlarsa (a) fıkrası hükümlerine tabi tutulurlar. Bu tür gemiler ilebunların yolcu ve yüklerinin denetleme ve gümrük işlemlerinde kolaylıksağlayacak usul ve esaslar koymaya Müsteşarlık yetkilidir.
c) (b) fıkrası dışında kalan gemilerin Türkiye limanlarıarasındaki sefer ve taşımaları gümrük gözetimine tabi tutulabilir. Bu türgemiler, Müsteşarlıkça belirlenecek şartlar ve verilecek izin çerçevesindeserbest dolaşımda olmayan eşyayı Türkiye limanları arasında transit suretiyletaşıyabilirler.
d) (c) fıkrasında yazılı taşımalar ile Türkiye karasuları ve içsularında seyreden her türlü taşıtlar üzerinde gümrükçe yapılacak gözetim vekontrole ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
4. Türkiye`ye gelen ve Türkiye`den gidecek olan hava araçlarıyetkili gümrük idaresi bulunan havalimanlarına inebilir veya bu havalimanlarındankalkabilirler. Bu hava araçları gümrük gözetimine tabidir. Özel bir izin ilegelen ve giden hava gemilerinin kaptan pilotları verilen talimata uygun olarakhareket ederler.
5. Türk ve yabancı donanmasına mensup harp gemileri ile TürkHava Kuvvetlerine mensup hava harp gemileri ve Bakanlar Kurulunun izni ilegelen yabancı devletlerin hava harp gemileri, içlerinde eşya bulunmamasıhalinde gümrük gözetimine tabi değildir.
Madde 35 - Türkiye Gümrük Bölgesine giriş ve çıkış ilegümrük idarelerindeki her türlü gümrük işlemleri normal çalışma saatleri içindeyapılır.
Ancak;
a) Demiryolu katarları ve düzenli sefer yapan deniz, nehir, karave hava taşıtları gece ve gündüzün her saatinde Gümrük Bölgesine giripçıkabilirler. Düzensiz seferli olan ve yolcu getiren deniz, nehir, kara ve havataşıtları da aynı şekilde Gümrük Bölgesine girip çıkabilirler.
b) İşletme teşkilatı bulunan limanlarda, gemiler gece vegündüzün her saatinde yük ve yolcu alıp çıkarabilirler.
c) Zorlayıcı sebeplerle çalışma saatleri dışında gümrük idaresiolan bir limana girmek veya bu limandan ayrılmak zorunda kalan gemilerin yükalıp verme istekleri de gümrük idarelerince kabul edilir. Yolcu ve turisttaşıyan her türlü gemi mesai saatleri dışında gümrük idaresi bulunan bir limanagirip çıkabilir.
İKİNCİ BÖLÜM
Özet Beyan ve Eşyanın Türkiye Gümrük BölgesineGirmesi
MADDE 35/A – 1. Türkiye Gümrük Bölgesinin kara sularıveya hava sahasından gümrük bölgesi içinde durmaksızın geçen taşıt araçları iletaşınan eşya hariç olmak üzere, Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya içinözet beyan verilir.
2. Özet beyan, giriş gümrük idaresine verilir. Giriş gümrükidaresine gerekli bilgilerin derhal iletilebildiği veya elektronik ortamdaerişiminin sağlandığı hallerde, özet beyanın giriş gümrük idaresinden başka birgümrük idaresine verilmesine izin verilebilir. Yükümlünün bilgisayarsistemindeki özet beyan bilgilerine erişilebilmesi halinde, Müsteşarlık, özetbeyan yerine bir bildirimde bulunulmasını kabul edebilir.
3. Özet beyan, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesindenönce verilir.
4. Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesinden önce özetbeyanın ibraz edilme süresi, bu süreye getirilebilecek istisnalar ve bu süreyeilişkin değişiklikler, özet beyandan vazgeçilebilmesine dair şartlar; özeldurumlar ile belirli eşya trafiği, taşıma şekli ve yükümlü türleri ile özelgüvenlik düzenlemelerinin öngörüldüğü uluslararası anlaşmalar dikkate alınarakyönetmelik ile düzenlenir.
MADDE 35/B – 1. Özet beyanın şekli ve içeriği; önceliklegüvenlik ve emniyet amacı ile uluslararası standartlar ve ticari uygulamalardanyararlanılarak risk analizi ve gümrük kontrollerinin etkin yapılabilmesi içingerekli bilgileri kapsayacak şekilde yönetmelik ile belirlenir.
2. Özet beyan veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanır.Gerekli ayrıntıları içermesi halinde ticari bilgiler ile liman veya taşımabilgileri kullanılabilir.
3. Müsteşarlık, istisnai durumlarda yazılı olarak düzenlenenözet beyanları, veri işleme tekniği kullanılarak hazırlanan özet beyanlar ileaynı düzeyde risk yönetimi uygulanmasına imkan verilmesi kaydıyla kabuledebilir.
4. Özet beyan eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren veyaeşyanın gümrük bölgesine taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından verilir.
5. Dördüncü fıkrada belirtilen kişilerin yükümlülükleri saklıkalmak kaydıyla özet beyan;
a) Dördüncü fıkrada belirtilen kişiler adına hareket eden kişi,
b) Eşyayı yetkili gümrük idaresine sunabilen veya eşyanınsunulmasını sağlayan kişi,
c) Dördüncü fıkra ile (a) ve (b) bentlerinde belirtilenkişilerin temsilcisi,
tarafından, yönetmelik ile belirlenen şartlar uyarıncaverilebilir.
6. Dördüncü ve beşinci fıkralarda belirtilen kişilerin talepetmeleri halinde, özet beyanın verilmesinden sonra bir veya daha fazla bilginindeğiştirilmesine gümrük idarelerince izin verilir. Ancak;
a) Özet beyanı veren kişiye eşyanın muayene edileceğininbildirilmesinden,
b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden,
c) Eşyanın boşaltılmasına izin verilmesinden,
sonra özet beyanda değişiklik yapılmasına izin verilmez.
MADDE 35/C – 1. Giriş gümrük idaresi, 35/A maddesininüçüncü ve dördüncü fıkrasına göre belirlenecek süre sona ermeden önce gümrükbeyannamesi verilen eşya için özet beyan verilmesinden vazgeçebilir. Budurumda, gümrük beyannamesi, 35/B maddesinde öngörülen özet beyanda bulunmasıgerekli asgari bilgileri içerir ve 61 inci madde uyarınca tescil edilinceyekadar özet beyan statüsüne sahiptir. Giriş gümrük idaresine gerekli bilgileriderhal iletebildiği veya elektronik ortamda erişimini sağladığı hallerde,gümrük beyannamesinin giriş gümrük idaresinden başka bir gümrük idaresineverilmesine izin verilebilir.
2. Gümrük idarelerince, bilgisayar veri işleme tekniğikullanılmadan düzenlenen gümrük beyannameleri için, veri işleme tekniğikullanılarak hazırlanan gümrük beyannameleri ile aynı düzeyde risk yönetimiuygulanır.
Madde 36 - 1. Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya,girişinden itibaren gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki hükümlereuygun olarak gümrük idareleri tarafından denetlenir.
2. Söz konusu eşya gümrük statüleri belirleninceye, serbestdolaşımda olmayan eşya ise 77 nci maddenin 1 inci fıkrası hükmü saklı kalmaküzere, gümrük statüleri değişinceye ya da serbest bölgeye girinceye yahut 163ve 164 üncü maddeler gereğince yeniden ihraç veya imha edilinceye kadargümrüğün gözetimi altında kalır.
Madde 37 - 1. Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya,getiren kişi tarafından gecikmeksizin Müsteşarlıkça belirlenen usul ve esaslarauygun olarak;
a) Belirlenen bir gümrük idaresine veya gümrükçe uygun görülenherhangi bir yere,
b) Deniz veya havayoluyla ya da Türkiye Gümrük Bölgesindengeçmeksizin karayoluyla doğrudan bir serbest bölgeye,
Götürülür.
2. Türkiye Gümrük Bölgesine getirildikten sonra eşyanınaktarılması sonucunda nakliyesinden sorumlu olanlar yukarıda belirtilenhükümlere uymak zorundadır.
3. Gümrük idarelerinin gözetim ve kontrolüne ilişkin hükümlersaklı kalmak kaydıyla, yolcu, sınır ahalisi ve posta eşyası ile ekonomik açıdanönem arz etmeyen eşya için özel hükümler getirmeye Müsteşarlık yetkilidir.
4. Yukarıdaki fıkralar ile 35/A ila 35/C ve 38 ila 50 nci maddehükümleri, Türkiye Gümrük Bölgesinin dışında durmaksızın, Gümrük Bölgesinin ikinoktası arasında düzenli bir hava veya deniz seferiyle doğrudan yapılantaşımacılık nedeniyle Türkiye Gümrük Bölgesini geçici olarak terk eden eşyayauygulanmaz.
5. Bu maddenin 1 inci fıkrası hükmü, varış yeri bir Türk limanıveya havalimanı olmaksızın, Türkiye karasularını ya da hava sahasını geçengemilerde veya hava araçlarında yüklü eşyaya uygulanmaz.
Madde 38 - 1. Beklenmeyen haller veya mücbir sebepnedeniyle 33 üncü madde ile 34 üncü maddenin 1 inci ve 3 üncü fıkralarındaöngörülen yükümlülüklere uyulmadığı takdirde, söz konusu yükümlülüklere tabikişi veya onun yerine hareket eden diğer kişiler, en yakın gümrük idaresinigecikmeksizin bu durumdan ve eşyanın bulunduğu hal ve yerden haberdar ederler.
2. Beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle, Türkiyekarasuları içinde taşıdığı eşyayı denize atan, karaya çıkaran, başka bir taşıtaaktaran veya bu eşyayı toplayan gemi kaptanları yahut diğer kişiler, eşyanıngümrük statüsünün belirlenmesi ve gereken diğer önlemlerin alınması amacıyla enyakın gümrük idaresini bu durumdan ve eşyanın bulunduğu hal ve yerden haberdarederler.
3. 34 üncü maddenin 5 inci fıkrasında belirtilen bir gemininveya hava gemisinin beklenmeyen haller veya mücbir sebep nedeniyle 34 üncümaddenin 1, 3 ve 4 üncü fıkralarında öngörülen yükümlülüklere uymaksızın geçiciolarak Türkiye Gümrük Bölgesi içinde demir atmaya veya konaklamaya mecburkalması halinde, bu gemiyi veya hava gemisini Gümrük Bölgesine getiren veyaonun yerine hareket eden diğer kişiler, gümrük idaresini gecikmeksizin durumdanhaberdar ederler.
4. 1 inci fıkrada belirtilen eşya ile 2 nci fıkrada belirtilen gemiveya hava gemisine yüklü eşyanın gümrük kontrolüne imkan verecek vegerektiğinde daha sonra belirlenen veya uygun görülen bir gümrük idaresinegötürülmelerini sağlayacak önlemler Müsteşarlıkça tespit edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Eşyanın Gümrüğe Sunulması
MADDE 39 – Türkiye Gümrük Bölgesinin kara suları veyahava sahasından durmaksızın geçen taşıt araçları ile taşınan eşya hariç olmaküzere, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşya, getiren kişi ya da duruma göreeşyanın gelişinden sonra taşıma sorumluluğunu üstlenen kişi tarafından gümrüğesunulur. Gümrüğe sunan kişi, eşyayı daha önce ibraz olunan özet beyan ya dagümrük beyannamesi ile ilişkilendirir.
Madde 40 - Müsteşarlık;
a) Yolcu beraberinde getirilecek,
b) Gümrüğe sunulmaksızın bir gümrük rejimine tabi tutulabilecek,
Eşya hakkında, 39 uncu madde hükümleri dışında özel düzenlemeleryapabilir.
Madde 41 - Talep üzerine, gümrükçe onaylanmış bir işlemveya kullanıma tabi tutulmasından önce, gümrüğe sunulan eşyanın incelenmesiveya bundan numune alınması yönünden ilgili ve yetkili kişilere izinverilebilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Gümrüğe Sunulan Eşyanın Boşaltılması
Madde 42 - Bu madde, 5911 sayılı Kanun ile 7.7.2009yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 43 - Bu madde, 5911 sayılı Kanun ile 7.7.2009yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 44 - Bu madde, 5911 sayılı Kanun ile 7.7.2009yürürlükten kaldırılmıştır.
Madde 45 - 1. Eşya bulunduğu taşıt araçlarından gümrükidarelerinin belirledikleri veya uygun gördükleri yerlerde söz konusuidarelerin izni ile boşaltılabilir veya aktarılabilir.
Ancak, eşyanın tamamen veya kısmen acilen boşaltılmasınıgerektiren kaçınılmaz bir tehlikenin varlığı durumunda bu izin aranmaz. Bu gibidurumlarda en yakın gümrük idaresi derhal haberdar edilir.
2. Gümrük idareleri, eşyanın ve bulunduğu taşıma araçlarınınmuayenesi amacıyla gerektiğinde eşyanın boşaltılmasını ve kapların açılmasınıisteyebilir.
3. Eşya konulduğu ilk yerden gümrük idarelerinin izni olmaksızınkaldırılamaz.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Gümrüğe Sunulan Eşyaya Gümrükçe Onaylanmış Birİşlem veya Kullanım Belirlenmesi Zorunluluğu
Madde 46 - 1. Gümrüğe sunulan eşyaya, gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanım tayin edilir.
2. Özet beyan kapsamındaki eşyaya, gümrükçe onaylanmış bir işlemveya kullanım belirlenerek, buna ilişkin işlemler;
a) Denizyolu ile gelen eşya için, özet beyan verildiği tarihtenitibaren kırkbeş gün,
b) Diğer bir yolla gelen eşya için, özet beyanın verildiğitarihten itibaren yirmi gün,
İçinde tamamlanır.
3. Şartlar gerektirdiği takdirde, Müsteşarlık 2 nci fıkrada ve48 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen sürelerden daha kısa bir süresaptayabilir veya bu sürelerin uzatılmasına izin verebilir. Ancak, gerçekihtiyaçları aşan süre uzatımı yapılamaz.
ALTINCI BÖLÜM
Eşyanın Geçici Depolanması
Madde 47 - Eşya, gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçeonaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolananeşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandırılır.
Madde 48 - 1. Geçici depolanan eşya, sadece gümrükidarelerinin uygun gördüğü yerlerde ve bu idarelerin belirlediği koşullardadepolanabilir.
Gümrük idareleri, geçici depolanan eşya için 183 üncü veya 184üncü madde hükümlerine göre tahakkuk edebilecek gümrük vergilerinin ödenmesinisağlamak üzere eşya sahibinden teminat isteyebilir.
2. Yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonragümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar yolcueşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan eşyanın buralarda kalabileceği süreüç aydır.
Madde 49 - 41 inci madde hükümleri saklı kalmak üzere, geçicidepolanan eşya, görünüş ve teknik özelliklerinin değiştirilmemesi koşuluyla,aynı durumda muhafazalarını sağlamak üzere yönetmelikle belirlenen elleçlemeyetabi tutulabilir.
Madde 50 - 1. 46 ncı maddeye göre belirlenmiş süreler ile48 inci maddenin 2 nci fıkrasında belirtilen süre içinde kendilerine gümrükçeonaylanmış bir işlem veya kullanım tayini için gerekli işlemlere başlanmamışeşya, herhangi bir adli veya idari takibata konu olmaması halinde, 177 ila 180inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.
2. Gümrük idareleri, söz konusu eşyayı durumu belirleninceyekadar, eşya sahibinin risk ve hesabına gümrüğün gözetimindeki özel bir yeresevk edebilir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Transit Rejimi Altında Taşınan EşyayaUygulanacak Hükümler
Madde 51 - 37 nci maddenin 1 inci fıkrasının (a) bendihariç olmak üzere, 37 ila 50 nci madde hükümleri, daha önce başlamış birtransit rejimi altında Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyaya uygulanmaz.
Madde 52 - Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir yerden diğerbir yere transit rejimi hükümleri çerçevesinde nakledilmek üzere gümrüğesunulan eşyaya 41 ila 50 nci madde hükümleri uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Diğer Hükümler
Madde 53 - Gümrük idareleri, şartlar gerektirdiği takdirde,gümrüğe sunulan eşyayı imha ettirebilir. Gümrük idareleri bu durumu eşyasahibine bildirir. Eşyanın imhasına ilişkin masraflar eşya sahibinden tahsiledilir.
Madde 54 - Bu Kanun hükümlerine aykırı olarak, TürkiyeGümrük Bölgesine getirildiği veya gümrük kontrolüne tabi tutulmadığı saptananeşyaya, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile ilgili diğer kanun hükümleriuygulanır.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Gümrükçe Onaylanmış İşlem veya Kullanım
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Madde 55 - 1. Aksine hüküm bulunmadıkça; niteliğine,miktarına, menşeine, yükleme veya varış ülkesine bakılmaksızın, bir eşya,belirlenmiş şartlar altında her zaman gümrükçe onaylanmış işlem veyakullanımlardan birine tabi tutulabilir.
2. Bakanlar Kurulu; kamu ahlakı, kamu düzeni, kamu güvenliği,insan, hayvan ve bitki sağlık ve hayatlarının korunması, sanatsal, tarihi veyaarkeolojik değeri olan ulusal hazinelerin korunması, fikri ve sınai mülkiyethaklarının korunması gerekçeleri ile eşyanın gümrükçe onaylanmış bir işlem veyakullanıma tabi tutulmasına yasaklama veya kısıtlamalar koyabilir.
3. Türkiye ile ticaret, gümrük, taşımacılık anlaşması bulunmayanve imzalanmış anlaşmaları süresinden önce tek taraflı olarak kısmen veyatamamen hükümsüz bırakan veya Türk kara, hava ve deniz taşıtlarına karşıyasaklama ve kısıtlamalar koyan veya bunlar hakkında farklı işlemler uygulayanyabancı ülkelere ait eşya ve taşıtlara, karşılık olmak üzere, yasaklama veyakısıtlamalar koymaya ve farklı işlemler veya farklı tarifeler uygulamayaBakanlar Kurulu yetkilidir.
Madde 56 - 1. Gerek üzerlerinde, gerek iç ve dışambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren veyaböyle bir izlenim uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşyanın Türkiye`yeithaline izin verilmez. Bu gibi eşyanın Türkiye`den transit geçişine veyaantrepo ve benzeri yerlere konulmasına ya da yeniden ihracına Müsteşarlıkçaizin verilebilir. Eşyanın bu fıkra kapsamında olup olmadığının belirlenmesindetereddüt edilen durumlarda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü esas alınarakişlem yapılır. Söz konusu isim ve simgelerin kaldırılması veya eşyanın gerçekmenşeinin gösterilmesi amacıyla, usul ve esasları yönetmelikle belirlenecekelleçleme faaliyetlerine izin verilebilir. .
2. Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunların başka ülkemenşeli olduğunu gösterecek veya böyle bir izlenim uyandıracak nitelikte,üzerleri yabancı dille yazılı veya basılı her türlü boş zarf, şerit, etiket,damga ve benzeri eşya ile Türkiye`de düzenlenebilecek belgeleri başka ülkelerdedüzenlenmiş gibi gösterebilecek nitelikte, üzerleri imzalı veya imzasız olsun,Türkiye`de yerleşik olmayan yabancı firmalara ait proforma faturalar hariç boşfaturaların Türkiye`ye ithaline izin verilmez.
Türkiye`de yerleşik firmalarla, lisans, royalti veya patentanlaşması imzalamış yabancı firmaların bu tür eşyası bu hükmün dışındadır.
MADDE 57 – 1. a) Fikri ve sınai haklar mevzuatına görekorunması gereken haklar ile ilgili olarak hak sahibinin yetkilerine tecavüzeder mahiyetteki eşyanın alıkonulması veya gümrük işlemlerinin durdurulması haksahibinin veya temsilcisinin talebi üzerine gümrük idareleri tarafındangerçekleştirilir. Durdurma veya alıkoyma kararı hak sahibi veya temsilcisi ilebeyan sahibi veya 37 nci maddede belirtilen kişilere bildirilir.
b) Gümrük idaresine henüz bir talepte bulunulmadığı durumda vesöz konusu eşyanın fikri ve sınai mülkiyet haklarını ihlal ettiğine dair açıkdeliller olması halinde, hak sahibinin geçerli bir başvuruda bulunabilmesiniteminen, gümrük idareleri tarafından eşya üç işgünü süresince re`senalıkonulabilir veya eşyanın gümrük işlemleri durdurulabilir.
2. Fikri ve sınai hakların ihlal edildiği gerekçesi ile gümrükidaresine yapılan başvurunun kabulü, söz konusu eşyanın gümrük idaresincegereğince muayene edilmeden bırakıldığı veya eşyanın alıkonulması için herhangibir önlem alınmadığı gerekçesi ile hak sahibine tazminat hakkı doğurmaz. Fikrive sınai hakları ihlal eden eşya ile mücadele kapsamında, gümrük idaresincebaşvuru üzerine veya re`sen hareket edilmesi nedeniyle ilgili kişilerin zararauğramasından gümrük idaresi ve yetkilileri sorumlu tutulamazlar.
3. Gümrük idaresince alınan durdurma veya alıkoyma kararının haksahibine tebliğinden itibaren çabuk bozulabilir eşya için üç iş günü, diğereşya için on iş günü içinde hak sahibince ihtiyati tedbir kararı getirilmemesihalinde, eşya hakkında beyan sahibinin talepte bulunduğu gümrük rejimihükümlerine göre işlem yapılır. Haklı bir mazeretin bulunması halinde, haksahibinin talebi üzerine, gümrük idaresince on iş gününe kadar ek süre verilebilir.
4. Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulaneşya, yetkili mahkemece alınan karar doğrultusunda imha veya asli niteliklerideğiştirilerek tasfiye edilir.
5. Yolcuların kendi kullanımlarına mahsus kişisel eşya ileticari mahiyette olmayan ve gümrük vergisi muafiyeti sınırları içinde kalanhediyelik eşya için bu madde hükümleri uygulanmaz. Aynı şekilde, fikri ve sınaihaklar mevzuatına göre korunması gereken haklar ile korunmuş ve hak sahibininizni ile üretilmiş eşyanın; hak sahibinin rızası dışında bir gümrük işleminetabi tutulması veya hak sahibinin onayladığından farklı şartlarda üretilmesiveya başka şartlarda bir marka taşıması halinde, söz konusu eşya bu maddehükümleri kapsamı dışında tutulur.
6. Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulaneşyanın mahkemece fikri ve sınai hakları ihlal ettiğinin tespitine gerekolmaksızın kolaylaştırılmış imha kapsamında gümrük kontrolü altında imhasınagümrük idaresi tarafından izin verilebilir. Kolaylaştırılmış imhaya ilişkinusul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
7. Gümrük idaresince gümrük işlemleri durdurulan veya alıkonulaneşyanın hak sahibinin belirlediği tutarda teminatla iadesine ilişkin usul veesaslar yönetmelikle belirlenir.
İKİNCİ BÖLÜM
Gümrük Rejimleri
BİRİNCİ AYIRIM
Eşyanın Bir Gümrük Rejimine Tabi Tutulması
Madde 58 - 1. Bir gümrük rejimine tabi tutulmak isteneneşya, bu rejime uygun şekilde yetkili gümrük idaresine beyan edilir.
2. İhracat, hariçte işleme, transit veya antrepo rejimi içinbeyan edilen serbest dolaşımda bulunan eşya, gümrüğe verilen beyannamenintescilinden itibaren Türkiye Gümrük Bölgesinden çıkıncaya veya imha edilinceyeya da gümrük beyannamesi iptal edilinceye kadar gümrük gözetimi altında kalır.
Madde 59 - Gümrük beyanı;
a) Yazılı olarak,
b) Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla,
c) Sözlü olarak,
d) Eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük rejimine tabi tutmaisteğini ifade ettiği herhangi bir tasarruf yoluyla,
yapılabilir.
A. Yazılı Beyanlar
I. Normal usul :
Madde 60 - 1. Yazılı beyan, 4 üncü fıkrada belirtilenbeyanname ile yapılır. Bu beyannamenin eşyanın beyan edildiği gümrük rejiminidüzenleyen hükümlerin uygulanması için gerekli bütün bilgileri ihtiva etmesi veimzalanması gerekir.
2. a) Eşyanın beyan edildiği gümrük rejimini düzenleyenhükümlerin uygulanması için gerekli bütün belgeler beyannameye eklenir.
b) Gümrük beyanı bilgisayar veri işleme tekniği yoluylayapıldığında gümrük idaresi beyannameye eklenmesi gereken belgelerin beyannameile birlikte ibrazını istemeyebilir. Bu durumda söz konusu belgeler gümrükidaresi istediğinde ibraz edilmek üzere beyan sahibince muhafaza edilir.
3. Kazıntılı ve silintili beyannameler gümrük idarelerince kabuledilmez. Ancak, beyannameler hatalı yazının üzeri okunacak şekilde çizilerekyanına doğrusu yazılıp beyan sahibi tarafından imzalanarak ve tescil sırasındaresmi mühürle mühürlenerek düzeltilir.
4. Gümrük işlemleri, şekil ve içeriği yönetmelikle belirlenenbeyanname ve diğer belgelerle yapılmak zorundadır. Bu belgelerin basımı vedağıtımına ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlıkça belirlenir. Bilgisayarortamında hazırlanan söz konusu belgelerin kabulüne Müsteşarlık yetkilidir.
5. Aşağıda yazılı hallerde yetkili makamlardan gönderilecekresmi yazılar beyanname kabul edilerek eşyanın gümrük işlemleri, bu yazılaradayanılarak yürütülür.
a) Cumhurbaşkanının zat ve ikametgahına ait eşya hakkındaCumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğinden gönderilecek yazılar.
b) Diplomatik muaflık ve ayrıcalıklardan yararlananların ancakkendi adlarına veya elçilik adına gelecek eşya için karşılıklı olmak şartıylamisyon şeflerinden veya muaflık hakkı tanınmış heyet başkanlarınca gönderilenyazılar ile şekli, kapsayacağı bilgiler ve göreceği işlemler DışişleriBakanlığı ve Müsteşarlıkça müştereken tespit olunan kurye çantalarına ait kuryemektupları.
Madde 61 - 1. 60 ıncı maddede belirtilen şartlara uygunbeyannameler, ait oldukları eşyanın gümrüğe sunulmuş olması halinde tesciledilir. Tescil işlemi, beyana ilişkin bilgilerin yerel alan ağı veya geniş alanağı üzerinden gümrük bilgisayar sistemine girilerek sistem tarafından tesciltarihi ve sayısı verilmesini ya da beyanname veya beyanname hükmündeki belgeninüzerine mühür vurularak, sıra numarası ile tarih konulması ve bu beyannameyeait bilgilerin tescil defterine yazılmasını ifade eder.
2. Aksine hüküm bulunmadıkça, eşyanın beyan edildiği gümrükrejimine ilişkin tüm hükümlerin uygulanmasında esas alınacak tarih,beyannamenin tescil edildiği tarihtir.
3. Tescil edilmiş beyanname, ait olduğu eşyanın vergileri vepara cezalarından dolayı taahhüt niteliğinde beyan sahibini bağlar ve gümrükvergileri tahakkukuna esas tutulur.
Madde 62 - 1. 5 inci madde hükümleri saklı kalmaküzere; gümrük beyannamesi, ilgili eşyayı ve eşyanın beyan edildiği gümrükrejimine ilişkin hükümlerin uygulanması için gerekli belgeleri yetkili gümrükidarelerine verme yetkisine sahip olan veya verilmesini sağlayabilen kişilertarafından verilebilir.
2. Ancak, bir beyannamenin tescilinin belirli bir kişi için özelyükümlülükler getirmesi halinde, bu beyanın söz konusu kişi tarafından ya da bukişi hesabına yapılması ve beyan sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşikolması gerekir.
Bununla birlikte, yerleşik olma koşulu, transit ya da geçiciithalat beyanında bulunan veya gümrük idarelerinin uygun bulunması koşuluylaarızi olarak beyanda bulunan kişilere uygulanmaz.
MADDE 63 – Başka bir eşyanın beyanı sonucunudoğurmaması kaydıyla, beyan sahibinin talebi üzerine beyannamede yer alan birveya daha fazla bilginin düzeltilmesine, gümrük idarelerince izin verilir.Ancak;
a) Beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden,
b) Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden,
c) 73 üncü madde hükümleri saklı kalmak üzere, eşyanın teslimedilmesinden,
sonra beyannamede düzeltme yapılmasına izin verilmez.
Madde 64 - 1. Gümrük idareleri, beyan sahibinin talebiüzerine ve eşyanın yanlışlıkla beyanname konusu gümrük rejimine tabitutulmasına veya beyan edildiği rejime tabi tutulmasının özel nedenlerle artıkmümkün olmadığına ilişkin kanıtlayıcı belgeleri ibraz etmesi halinde, tesciledilmiş bir beyannameyi iptal ederek, gerektiğinde yeni bir rejim beyanındabulunulmasına izin verebilirler.
Ancak, gümrük idarelerince beyan sahibine eşyanın muayeneedileceğinin bildirilmiş olduğu hallerde, muayenenin sonucu alınmadanbeyannamenin iptaline ilişkin talep kabul edilmez.
2. Hiçbir şekilde kullanılamaz hale gelmiş eşyanın, talephalinde imhasına veya Gümrük Bölgesi dışına çıkarılmasına izin verilir.
3. Beyannamenin tescilinden sonra, eşyanın niteliklerindemeydana gelen değişiklikler veya bozulmalar nedeniyle ithalat vergilerindenindirim yapılmaz.
Ancak;
a) Özellikle ilk madde olarak kullanılması mümkün hale geleneşyanın ilk madde olarak beyan edilmesine gümrük idarelerince izin verilir.Gerekli görülmesi halinde, gümrük idareleri bu eşyanın ilk madde şeklindenbaşka bir şekilde kullanılmasını önleyici tedbirleri alır.
b) Kısmen hasara uğrayan eşyanın ayrılması mümkün ise hasara uğramışkısmı için (a) bendi hükümlerine göre işlem yapılır. Eşyanın hasarlı vehasarsız şekilde ayrılmasının mümkün olmadığı hallerde, beyan sahibinin talebidoğrultusunda (a) bendi hükmü uygulanabileceği gibi, bu eşyanın Gümrük Bölgesidışına çıkarılmasına veya imhasına da izin verilir.
4. Yönetmelikle belirlenen haller dışında, eşyanın teslimindensonra beyannameler iptal edilemez.
5. Beyannamenin iptali, yürürlükteki cezai hükümlerinuygulanmasına engel oluşturmaz.
Madde 65 - 1. Gümrük idareleri, beyanın doğruluğunuaraştırmak üzere;
a) Beyanname ile ilgili ve beyannameye ekli belgeleri kontroledebilir ve beyannamenin içerdiği bilgilerin doğruluğunu araştırmak amacı ilebeyan sahibinden diğer belgeleri de vermesini isteyebilir.
b) Eşyayı muayene edebilir ve ayrıntılı muayene veya tahlilamacıyla numune alabilirler.
2. Beyanname kapsamı eşyanın muayene edilmesi halinde, muayenesonuçları, muayene edilmemesi halinde ise beyannamede yer alan bilgiler,eşyanın tabi olduğu gümrük rejimi hükümlerinin uygulanmasında esas alınır.
3. Kontrol amacıyla gümrük müfettişleri, gümrük müfettişyardımcıları, kontrolörler, stajyer kontrolörler ve gümrük idare amirlerimuayenesi yapılmış ve işlemleri tamamlanmış eşyanın ikinci muayenesini herzaman yapabilirler. Keza, sözü edilenler gümrük işlemlerini her aşamadadenetlemeye yetkilidirler.
4. Beyannameyi kontrol edenler ile muayeneyi ve ikinci muayeneyiyapanlar, yaptıkları kontrolden veya muayeneden, gümrük vergilerininhesaplanmasından ya da muafiyet hükümlerinin uygulanmasından, duruma göre tekbaşlarına veya müteselsilen sorumludurlar.
Madde 66 - 1. Eşyanın muayenesi, bunların gümrükidarelerince konulmasına izin verilen yerlerde veya antrepolarda yapılır. Buyerler dışında da eşya muayenesi yapılmasına ilişkin usul ve esaslaryönetmelikle belirlenir.
Kurye çantalarının gümrük işlemleri, Milli Savunma ve DışişleriBakanlıkları ile Gümrük Müsteşarlığı tarafından müştereken belirlenir.
2. Eşyanın muayene edileceği ve numunelerin alınacağı yerleretaşınması ile bu muayene ve numune alma işlemleri için gerekli tüm elleçlemeile numunelerin ambalajlanmasına ve gönderilmesine ilişkin giderleri beyansahibi tarafından karşılanır.
3. Beyan sahibi eşyanın muayenesi ve numune alınması sırasındahazır bulunabilir. Gümrük idareleri, uygun gördükleri takdirde muayene venumune alma işlemini kolaylaştırmak için gerekli yardımı sağlamak üzere, beyansahibinin söz konusu muayenede veya numune alımında hazır bulunmasını veyatemsil edilmesini zorunlu tutabilirler.
4. Numunelerin yürürlükteki hükümlere uygun olarak alınmasışartıyla, gümrük idareleri, numuneler karşılığında herhangi bir tazminatödemekle yükümlü değildir. Gümrük idareleri tarafından gümrüklaboratuvarlarında yapılacak veya hariçte yaptırılacak tahlil veya incelememasrafı beyan sahibi tarafından karşılanır.
5. Tahlilden arta kalan numuneler, tahlil sonuçlarınınilgilisine bildirilmesinden sonra bir ay içinde alınmadığı takdirde gümrüğeterk edilmiş sayılır.
6. Laboratuvar tahlillerine ve ilgili kuruluşların görüşüalınmak suretiyle gümrük laboratuvarları ücret tarifesinin saptanmasına ilişkinusul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Madde 67 - 1. Bir beyanname kapsamı eşyanın tek kalemdenoluşması ve kısmen muayene edilmesi halinde, muayene sonuçları söz konusubeyanname kapsamı eşyanın tümüne uygulanır.Bununla birlikte, beyan sahibi,kısmi muayene sonuçlarının beyan edilen eşyanın kalan kısmı için geçerliolmadığı düşüncesinde ise eşyanın tamamının muayenesini talep edebilir.
2. Bir beyannamenin iki veya daha fazla kalemi kapsamasıhalinde, her kaleme ilişkin bilgiler ayrı bir beyan sayılır. Bir kalemin eksikveya fazlası, diğer kalemin fazla veya eksiğine mahsup edilemez.
Türk Gümrük Tarife Cetvelinde aynı tarife pozisyonunun altaçılımında bulunan ve aynı kanuni veya tercihli vergi oranına tabi olan eşyabir kalem sayılır.
Madde 68 - 1. Gümrük idareleri, eşyanın beyan edildiğigümrük rejimi şartlarına uyulmasını sağlamak üzere zorunlu olan hallerde,eşyanın ayniyetini tespite yönelik önlemleri alırlar.
2. Eşyaya veya taşıtlara ayniyet tespitine yönelik olarak tatbikedilen etiket, mühür ve benzeri araçlar, beklenmeyen hal veya mücbir sebepnedeniyle, eşyanın veya taşıtların korunmasını sağlamak için sökülmeleri veyaimhaları zorunlu olmadıkça, yalnız gümrük idareleri tarafından veya buidarelerin izni ile sökülebilir ya da imha edilebilir.
Madde 69 - 1. Eşyanın ilgili rejime tabi tutulmaşartlarının yerine getirilmesi ve eşyanın yasaklayıcı veya kısıtlayıcıönlemlere tabi olmaması kaydıyla, gümrük idareleri, tescilden sonrabeyannamedeki bilgileri kontrol ederek veya belli hallerde kontrol etmeksizin,eşyayı teslim ederler. Ancak, beyannamenin incelenmesinin makul bir süre içindetamamlanamadığı ve bu inceleme sırasında eşyanın hazır bulundurulmasına gerekolmadığı hallerde de eşya teslim edilir.
Yasaklama veya kısıtlamaya tabi olması nedeniyle teslimine imkanbulunmayan eşyanın tabi olacağı işlemlere ilişkin usul ve esaslar yönetmeliklebelirlenir.
2. Aynı beyanname kapsamı eşyanın tümünün aynı anda teslimiesastır.
Bu fıkranın uygulamasında, bir beyannamenin iki veya daha fazlakalemi kapsaması halinde, her kaleme ilişkin bilgiler ayrı bir beyanname konusueşya gibi değerlendirilir.
3. Beyannamenin tescilinin bir gümrük yükümlülüğü doğurmasıhalinde,gümrük vergileri ödenmedikçe veya teminata bağlanmadıkça beyannamekapsamı eşya teslim edilemez. Ancak, bu hüküm kısmi muafiyete tabi geçiciithalat rejimine uygulanamaz.
4. Beyan edilen gümrük rejimi hükümlerine göre teminat istenmesihalinde, söz konusu teminat alınmadan eşya teslim edilemez.
Madde 70 - 1. Beyan sahibinden kaynaklanan sebeplerle46 ncı maddede belirtilen süreler içerisinde, tescil edilmiş beyanname kapsamıeşyanın;
a) Muayenesine başlanamaması veya devam edilememesi,
b) Beyan edildiği gümrük rejimine tabi tutulması için verilmesigereken belgelerin verilmemiş olması,
c) Ödenmesi veya teminat altına alınması gereken ithalat veyaihracat vergilerinin ödenmemesi veya teminatın verilmemesi,
Hallerinde, eşya muayene edilir. Muayene sonucunda gümrükidarelerince alınacak para cezasını veya diğer takipleri gerektiren veyagerektirmeyen durumlar bir tutanağa bağlanır ve daha sonra eşya 177 ila 180inci madde hükümlerine göre tasfiye edilir.
2. Gümrük antrepolarında bulunan eşya için, gümrükçe onaylanmışbir işlem veya kullanım tayin edilmesine ilişkin beyanname verilmesi halinde,gümrük işlemlerinin beyannamenin tescil tarihinden itibaren otuz gün içindebitirilmesi gerekir. Bu süre içinde işlemleri bitirilemeyen eşya ile ilgiliolarak 1 inci fıkra hükümleri uygulanır.
II. Basitleştirilmiş Usul
Madde 71 - 1. Gümrük idareleri, usul ve formalitelerinmümkün olduğunca basitleştirilmesi için ve gümrük işlemlerinin yürürlüktekihükümlere uygun olarak yürütülmesini sağlayacak şekilde, yönetmeliklebelirlenen şartlar altında;
a) 60 ıncı maddede sözü edilen beyannameye eklenmesi gerekenbelgelerden bazılarının eklenmemesine ve kaydedilmesi gereken bazı bilgilerinbeyannameye yazılmamasına,
b) Sözü edilen beyanname yerine, eşyanın ilgili gümrük rejiminetabi tutulması talebi ile birlikte, ticari veya idari bir belgenin verilmesine,
c) Eşyanın ilgili rejime geçişinin kayıt yoluyla yapılmasına,
İzin verebilirler.
(c) bendinin uygulanmasında beyan sahibi eşyayı gümrüğe sunmayükümlülüğünden muaf tutulabilir. Basitleştirilmiş usulle beyan, ticari veyaidari belge yahut kayıt, eşyanın teşhisi için gerekli bilgileri kapsamakzorundadır. Kayıt yoluyla işlem yapılan hallerde kayıt tarihinin yazılmasışarttır.
2. Beyan sahibi genel, dönemsel veya özet niteliğinde birtamamlayıcı beyanda bulunur. Tamamlayıcı beyanın aranmayacağı halleryönetmelikle belirlenir.
3. Tamamlayıcı beyanlar ile 1 inci fıkranın (a), (b) ve (c)bentlerinde sözü edilen beyanlar, ayrılmaz bir bütündür ve basitleştirilmişişleme ilişkin beyannamelerin tescil tarihinden itibaren hüküm ifade ederler. 1inci fıkranın (c) bendinde belirtilen hallerde kayıt işlemi, 60 ıncı maddedesözü edilen beyannamenin tescili ile aynı hukuki sonucu doğurur.
B. Diğer Beyanlar
MADDE 72 – 59 uncu maddenin birinci fıkrasının (b), (c)ve (d) bentlerinde belirtilen şekilde yapılan beyanlara ilişkin usuller 60 ila71 inci madde hükümleri çerçevesinde yönetmelikle belirlenir.
C. Eşyanın Tesliminden Sonra Beyanın Kontrolü
Madde 73 - 1. Gümrük idareleri, eşyanın teslimindensonra ve beyannamedeki bilgilerin doğruluğunu saptamak amacıyla, eşyanın ithalveya ihraç işlemlerini veya sonraki ticari işlemlere ilişkin ticari belge veverileri kontrol edebilirler. Bu kontroller beyan sahibine, söz konusu işlemlerile doğrudan ya da dolaylı olarak ticari yönden ilgili diğer kişilere veyabelge ve verileri ticari amaçla elinde bulunduran diğer kişilere ait yerlerdeyapılabilir. Mümkün olduğu takdirde eşya muayene de edilebilir.
2. Gümrük idareleri, kendi yetkileri doğrultusunda veya beyansahibinin talebi üzerine, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde,beyannamenin düzeltilmesini eşyanın tesliminden sonra da yapabilirler.
3. Beyannamenin incelenmesi veya eşyanın tesliminden sonrakikontrolü sonucunda, ilgili gümrük rejimine ilişkin hükümlerin yanlış veya eksikbilgilere dayanarak uygulandığının saptanması halinde, gümrük idareleri, buKanunda yer alan ceza hükümleri saklı kalmak üzere, beyanı yeni bulgulara göredüzeltmek için gerekli işlemleri yaparlar.
İKİNCİ AYIRIM
Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi
Madde 74 - Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanınserbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanınithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gerekenvergilerin tahsili ile mümkündür.
Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden serbest dolaşımagirişine ilişkin usul ve esasları belirlemeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Madde 75 - 1. Beyan sahibi, tarımsal mali yüklerdışında kalan ithalat vergilerinin oranlarının serbest dolaşıma girişbeyannamesinin tescil tarihinden sonra, fakat eşyaya ilişkin gümrükvergilerinin ödenmesinden veya teminata bağlanmasından önce indirilmesihalinde, lehine olan oranın uygulanmasını isteyebilir.
2. Beyan sahibinden kaynaklanan nedenlerle gümrük işlemlerinintamamlanamaması halinde, 1 inci fıkra hükmü uygulanmaz.
Madde 76 - Bir taşıma belgesi içeriği eşyanın değişik tarifepozisyonlarına girdiği hallerde; her bir eşya için kendi tarife pozisyonunagöre işlem yapılmasının ek bir iş yükü ve masrafa sebep olması halinde, beyansahibinin talebi üzerine, gümrük idareleri, eşyanın tamamına en yüksek ithalatvergi oranına tabi eşyanın tarife pozisyonuna göre vergi uygulayabilirler.
Madde 77 - 1. Nihai kullanım nedeniyle indirimli veyasıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş eşyanın gümrükgözetimi, nihai kullanım olarak kabul edilen üretim veya kullanım faaliyetiylesona erer. Ayrıca, indirimli veya sıfır vergi uygulamasına ilişkin koşullarınsona erdiği, eşyanın ihraç veya imha edildiği, eşyanın indirimli veya sıfırvergi uygulaması için belirlenmiş amaçlar dışında kullanılması nedeniyletahsili gereken vergilerin ödendiği hallerde de gümrük gözetimi sona erer.
2. Nihai kullanım nedeniyle serbest dolaşıma giren eşyaya,duruma göre 81 inci maddenin 2 nci fıkrası veya 83 üncü madde hükümleriuygulanır.
Madde 78 - Serbest dolaşımda bulunan eşya, aşağıdabelirtilen hallerde bu statüsünü kaybeder:
a) Serbest dolaşıma giriş beyannamesinin iptal edilmesi,
b) Geri ödeme sisteminin uygulandığı dahilde işleme rejimiçerçevesinde işlendikten sonra ihraç edilen eşyaya ilişkin gümrük vergileriningeri verilmesi veya kaldırılması,
c) 213 üncü madde hükmü uyarınca, eşyanın kusurlu veya satış sözleşmesihükümlerine uygun olmaması nedeniyle, gümrük vergilerinin geri verilmesi veyakaldırılması,
d) 214 üncü madde hükmü uyarınca, eşyanın ihracına, gerigönderilmesine veya gümrükçe onaylanmış başka bir işlem veya kullanıma tabitutulması nedeniyle gümrük vergilerinin geri verilmesi veya kaldırılması.
ÜÇÜNCÜ AYIRIM
Şartlı Muafiyet Düzenlemeleri ve EkonomikEtkili Gümrük Rejimleri
A. Ortak Hükümler
Madde 79 - 1. Bu Kanunun 80 ila 83 üncü maddelerindegeçen;
a) "Şartlı muafiyet düzenlemesi" deyimi, serbestdolaşımda olmayan eşyaya,
- Transit,
- Antrepo,
- Şartlı muafiyet sistemi kapsamında dahilde işleme,
- Gümrük kontrolü altında işleme,
- Geçici ithalat;
b) "Ekonomik etkili gümrük rejimi" deyimi,
- Antrepo,
- Dahilde işleme,
- Gümrük kontrolü altında işleme,
- Geçici ithalat,
- Hariçte işleme;
rejimlerinin uygulanması anlamına gelir.
2. "İthal eşyası" deyimi, şartlı muafiyetdüzenlemelerine tabi tutulan eşya ile geri ödeme sisteminin uygulandığı dahildeişleme rejiminde, 118 inci maddede belirtilen işlemlere tabi tutularak serbestdolaşıma giren eşya anlamına gelir.
3. "Değişmemiş eşya" deyimi, dahilde işleme veyagümrük kontrolü altında işleme rejimleri çerçevesinde hiçbir şekilde işçilikgörmemiş ithal eşyası anlamına gelir.
Madde 80 - 1. Dahilde işleme ve hariçte işlemerejimleriyle ilgili usul ve esaslar Bakanlar Kurulunca belirlenir.
2. Yararlanılacak rejime ilişkin özel hükümler saklı kalmaküzere, ekonomik etkili rejimlerin kullanımına ilişkin izinler ile 95 incimaddenin 1 inci fıkrasında belirtilen antrepo işletme izni;
a) İşlemlerin usulüne uygun olarak yürütülmesi için gereklitaahhütnamelerin ve teminatların verilmesi,
b) Gümrük idarelerinin, rejimi denetim altında tutabilmesi veyaizleyebilmesi için yapması gereken idari düzenlemelerin, söz konusu rejimdenhedeflenen ekonomik amaçlarla orantılı olması,
Halinde verilir.
Madde 81 - 1. İlgili rejimin kullanılmasına ilişkinşartlar verilen izinde belirtilir. İzin hak sahibi, iznin verilmesinden sonraortaya çıkan ve iznin devamını veya içeriğini etkileyebilecek olan her türlügelişmeleri ilgili mercilere bildirmek zorundadır.
2. Eşyanın bir şartlı muafiyet düzenlemesine tabi tutulması, sözkonusu eşya için tahakkuk edebilecek her türlü gümrük vergilerine karşılıkteminat verilmesi şartına bağlıdır.
3. Şartlı muafiyet düzenlemelerine tabi tutulan eşyadan eldeedilen ve tabi olduğu rejim hükümleri uyarınca özel ekonomik değer taşıdığıtespit edilen eşya, aynı rejime tabi tutulmuş sayılır.
Madde 82 - Ekonomik etkili bir şartlı muafiyetdüzenlemesi, bu düzenlemeye tabi tutulmakta olan eşyaya veya eşdeğer eşyaya yada işlenmiş ürünlere, gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayinedildiği takdirde sona erer.
Gümrük idareleri, bir rejimin öngörülen şartlar altında sonaermemiş olduğu hallerde, Onbirinci Kısımdaki cezai hükümlere göre işlemyaparlar.
Madde 83 - Ekonomik etkili bir gümrük rejimi haksahibinin hak ve yükümlülükleri, yönetmelikle belirlenen usul ve esaslara göre,söz konusu rejimden yararlanma koşullarını taşıyan kişilere devredilebilir.Yeni hak sahibi bu hakkı, aynı koşulları taşıyan diğer kişilere dedevredebilir.
B. Transit Rejimi
I. Genel Hükümler
MADDE 84 – 1. Transit rejimi;
a) İthalat vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabitutulmayan serbest dolaşıma girmemiş,
b) İhracatla ilgili gümrük işlemleri tamamlanmış, eşyanın,gümrük gözetimi altında Türkiye Gümrük Bölgesi içindeki bir noktadan diğerinetaşınmasına uygulanır.
2. Gümrük idareleri, transit rejimine tabi tutulan eşyanınTürkiye Gümrük Bölgesi içinde;
a) Yabancı bir ülkeden yabancı bir ülkeye,
b) Yabancı bir ülkeden Türkiye`ye,
c) Türkiye`den yabancı bir ülkeye,
d) Bir iç gümrük idaresinden diğer bir iç gümrük idaresine,
taşınmasına izin verir.
3. Transit rejimine tabi eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesindetaşınması;
a) Transit rejimi beyanı kapsamında,
b) TIR karnesi kapsamında,
c) Transit belgesi olarak kullanılan ATA karnesi kapsamında,
d) Kuvvetlerin Statüsüne Dair Kuzey Atlantik Anlaşmasına TarafDevletler Arasındaki Sözleşme ile öngörülen form 302 kapsamında,
e) Posta kolileri dahil olmak üzere posta yoluyla,
f) Yönetmelik ile belirlenecek hallerde, demiryolu ile taşımadaCIM Taşıma Belgesi, büyük konteynerler ile taşımada TR Transfer Notu, havayoluve denizyolu ile taşımada eşya manifestosu kapsamında,
yapılır.
4. a) Transit rejimine tabi tutulan eşya ve gerekli belgeler,rejimi düzenleyen hükümlere uygun olarak varış gümrük idaresine sunulduğunda,transit rejimi sona erer.
b) Hareket gümrük idaresindeki bilgi ve belgeler ile varışgümrük idaresindeki bilgi ve belgelerin karşılaştırılması sonucunda, transitrejiminin usulüne uygun olarak sonlandırıldığının belirlenmesi halinde rejimibra edilir.
5. Transit rejiminin uygulanmasında ekonomik etkili bir gümrükrejimine tabi eşyanın taşınmasına ilişkin olarak Müsteşarlıkça belirleneceközel hükümler saklıdır. Müsteşarlık, transit eşyanın cinsine, niteliğine vetaşımanın özelliğine göre veya Türkiye`nin uluslararası anlaşmalardankaynaklanan yükümlülükleri çerçevesinde, bu Bölümdeki madde hükümlerine bağlıkalmaksızın transit rejimine ilişkin düzenlemeler yapılması konusundayetkilidir.
II. Özel Hükümler
MADDE 85 – 1. Transit eşyası için tahakkuk edebilecekgümrük vergilerinin ödenmesini sağlamak üzere teminat verilmesi zorunludur.Ancak;
a) Havayoluyla,
b) Boru hattıyla,
c) Demiryoluyla,
d) Denizyoluyla,
yapılan taşımalar için, yönetmelikle belirlenen haller dışındateminat aranmaz.
2. Teminat:
a) Tek bir transit işlemi için bireysel teminat,
b) Müsteşarlık tarafından izin verilmesi halinde, birden fazlatransit işlemi için kapsamlı teminat,
şekillerinde olabilir.
3. İkinci fıkranın (b) bendinde belirtilen izin sadece;
a) Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik olan,
b) Transit rejimini düzenli olarak kullanan veya gümrükidaresince bu rejime ilişkin yükümlülüklerini yerine getirebileceği belirlenen,
c) Gümrük veya vergi mevzuatını yönetmelikte belirlenen suretteihlal etmemiş olan,
kişilere verilir.
4. Güvenilirlik standartlarına sahip oldukları gümrük idaresincebelirlenen kişilere indirilmiş tutarda kapsamlı teminat veya teminattanvazgeçme izni verilebilir. İndirilmiş tutarda kapsamlı teminat veya teminattanvazgeçme izni için ayrıca;
a) Belirli bir sürede transit rejiminin doğru kullanımı,
b) Gümrük idareleri ile işbirliği,
c) Anılan kişilerin taahhütlerini yerine getirebilecek mali gücesahip olduklarını kanıtlaması,
gerekir. Bu fıkra kapsamında verilen izin ile ilgili usul veesaslar yönetmelikle belirlenir.
5. Dördüncü fıkraya göre verilen teminattan vazgeçme izni,Müsteşarlıkça yüksek risk içerdiği belirlenen eşyanın transit işlemlerindeuygulanmaz.
6. Müsteşarlık;
a) Özel durumlarda istisnai önlem olarak dördüncü fıkrahükümleri doğrultusundaki indirilmiş tutarda kapsamlı teminat uygulamasını,
b) Büyük ölçekli kaçakçılığa konu olabilecek eşya için kapsamlıteminat uygulamasını,
geçici olarak kaldırmaya yetkilidir.
...
devamı için tıklayınız